اثر میزان بذر بر عملکرد دانه برخی ارقام گندم در شرایط دیم

نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش

2 دکتری زراعت، سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان، خرم‏ آباد، ایران.

3 کارشناس ارشد زراعت، مدیریت جهاد کشاورزی خرم‏ آباد، خرم‏ آباد، ایران.

4 کارشناس ارشد زراعت، مدیریت جهاد کشاورزی کوهدشت، کوهدشت، ایران.

چکیده

به منظور بررسی تأثیر میزان بذر بر پتانسیل عملکرد ارقام معرفی شده داخلی گندم دیم در شرایط کشاورزان، سه آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو تکرار در سه منطقه سرد نور‌آباد، معتدل سرد ایمان‏ آباد و معتدل کوهدشت در استان لرستان در سال زراعی 96-1395 اجرا گردید.در مناطق سرد و معتدل سرد از سه رقم گندم آذر 2، اوحدی و باران و در منطقه معتدل از سه رقم  گندم کریم، کوهدشت و قابوس استفاده شد. عامل میزان بذر در هر سه منطقه شامل چهار سطح 120، 170، 220 و 270 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که در اقلیم‏ های سرد نورآباد و معتدل سرد ایمان‏ آباد، رقم باران با مصرف 170 کیلوگرم بذر در هکتار و در اقلیم معتدل کوهدشت، رقم قابوس با مصرف 120 کیلوگرم بذر در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید نمودند. نتایج این تحقیق نشان داد که مصرف بیشتر بذر تنها موجب افزایش هزینه تولید و به ‏هدر دادن بذور ارقام اصلاح شده خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of seeding rates on grain yield of some wheat varieties under rainfed condition

نویسندگان [English]

  • M. Rafiee 1
  • K. Hamidian 2
  • Kh. Boor 3
  • A. Minapour 4
1 Research Assist. Prof. Crop and Horticultural Science Research Department,, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREO, Khorramabad, Iran
2 PhD of Agronomy, Jahad-e-Kashavarzi Organization of Lorestan, Khorramabad, Iran.
3 MS of Agronomy, Jahad-e-Kashavarzi Office of Khorramabad, Khorramabad, Iran
4 MS of Agronomy, Jahad-e-Kashavarzi Office of Koohdasht, Koohdasht, Iran.
چکیده [English]

In order to evaluate effect of different seed rates on yield potential of newly released Iranian rainfed wheat cultivars under farmers' field, three separate trials based on factorial experiments were conducted using a completely randomized block design with two replications in the cold (Noorabad), moderately cold (Imanabad) and moderate (Koohdasht) regions of Lorestan province in 2016-17. Three commercial wheat cultivars including Azar2, Oahadi and Baran were used in the cold and moderately cold regions (Noorabad and Khorramabad, respectively), where in the moderate region (Koohdasht) three adapted wheat cultivars for this zone including Karim, Koohdasht and Qaboos were used. Seeding rate factor in all three experiments was four seeding rates of 120, 170, 220 and 270 kgha-1. Results showed that Baran cultivar by using up 170 kg seed per hectare in the cold and moderate cold zones of Noorabad and Imanabad, respectively; and Qaboos cultivar using 120 kg seed per hectare in the moderate zone of Koohdasht had the highest yield performance. Result of this study indicated that higher seeding rates will only increase costs of wheat production per hectare and also will result to waste certified seeds.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Climate
  • rainfed
  • region
  • seeding rate
  • variety
  • bread wheat
1-  آمارنامه کشاورزی. 1395. مرکز آمار و اطلاعات وزارت جهادکشاورزی. 24 صفحه.
 
 
2-  امام، ی. 1386. زراعت غلات. انتشارات دانشگاه شیراز (چاپ سوم). 218 صفحه.
 
 
3-  چگنی، ه. 1393. بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم. پژوهش های کاربردی زراعی. 27 (104): 21-9.
 
 
4-  حسینی، ک. 1371. بررسی اثرات مقادیر مختلف بذر بر عملکرد گندم واریته آزادی در شرایط دیم گچساران. نشریه نهال و بذر. 8 (3 و 4): 56-45.
 
 
5-  سنجری پیرایواتلو، ا. 1375. بررسی تعیین تراکم مناسب در ارقام گندم در شرایط دیم. چهارمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران. 9-4 شهریور 1375، دانشگاه صنعتی اصفهان. اصفهان. ایران.
 
 
6-  فرنیا، ا.، نخجوان، ش.، خدائی، ف.، شاهوردی، م. 1393. تأثیر تراکم کاشت بر خصوصیات فیزیولوژیکی رشد و عملکرد گندم دیم در بروجرد. یافته های نوین کشاورزی. 8 (4): 302-291.
 
 
7-  فیضی اصل، و.، ولیزاده، غ. 1382. تأثیر زمان و مصرف ازت در عملکرد گندم دیم. مجله خاک و آب. 17 (1): 38-29.
 
 
8-  محمدی، م. 1378. اثر فاصله ردیف های کاشت و میزان بذر بر عملکرد دانه جو در شرایط دیم. نشریه نهال و بذر. 15 (1): 8-1.
 
 
9-  مقیمی مفرد، آ.، افشار، ع.، شفازاده، م. ک. 1392. بررسی تأثیر تراکم های مختلف کشت گندم در شرایط دیم بر روی تغییرات مورفولوژیک عملکرد و اجزای عملکرد و شناخت تراکم مطلوب. همایش ملی پدافند غیر عامل در بخش کشاورزی. 30 آبان 1392، قشم، هرمزگان، ایران.  ۵ صفحه.
 
 
10-           ممتازی، م.، امام، ی. 1385. تاثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم زمستانه رقم شیراز. علوم کشاورزی ایران. 1-37 (1): 11-1.
 
 
11-           مؤیدی، ف.، سیاح­فر، م. 1385. بررسی مناسب ترین تاریخ کاشت و تراکم بوته گندم آبی رقم چمران در خرم آباد. نهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات. 7-5 شهریور 1385، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، تهران، ایران.
 
 
12. Apricio, N. D., Villegas, J., Araus, L. and Royo, C. 2000. Spectral vegetation indices as nondestructive tools for determining durum wheat yield. Agron. J. 92: 83-91.
 
 
13. Brrigs, K. G. 1975. Effects of seeding rate and row spacing on agronomic characteristics of Glenlea.pitic 62 and New Pawa wheat. Can. J. Plant Sci. 55: 363-367.
 
 
14. Donaldson, E., Schillinger, W. E. and Dofing, S. M. 2001. Straw production and grain yield relationships in winter wheat. Crop Sci. 41:100-106.
 
 
15. Joseph, K. D. S., Alley, M. M., Bran, D. E. and Gravelle, S. M. 1985. Row spacing and seeding rate effects on yield and yield components of soft red winter wheat. Agron. J. 77: 211 – 214.
 
 
16.Koc, M. 1996. Biomass production and grain yield of some genotypes of bread and Durum wheat under coastal Mediterranean conditions. Rachis 15: 27–32.