تاثیرتنظیم کننده‌های رشد گیاهی و سولفات روی بر ریشه‌زایی قلمه‌های چای

نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی، پژوهشکده‏ چای، موسسه‏ تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، لاهیجان، ایران.

2 محقق، پژوهشکده‏ چای، موسسه‏ تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، لاهیجان، ایران.

چکیده

چای درختچه‌ای همیشه‌سبز می‌باشد. به دلیل مسن بودن اکثر گیاهان چای کشت‌شده در ایران و معرفی ارقام و کلون‌های جدید نیاز به جایگزینی آن‌ها احساس می‌گردد. راحت‌ترین و ارزان‌ترین روش تکثیر این گیاه قلمه می‌باشد اما قلمه‌های این گیاه به سهولت ریشه‌دار نمی‌شوند و نیازمند تیمارهای هورمونی می‌باشند. به همین جهت تأثیرتنظیم‌کننده‌های رشد ایندول بوتیریک اسید (IBA) و نفتالین استیک اسید (NAA) به‌تنهایی و مخلوط با یکدیگر با نسبت‌های برابر در سطوح 1000، 2000 و 3000 میلی‌گرم در لیتر و نیز سولفات روی در سطوح 2000، 4000 و 6000 میلی‌گرم در لیتر بر ریشه‌زایی قلمه‌های نیمه خشبی نسبت به شاهد در دو مقطع زمانی (مرداد و مهر) در طی سه سال در قالب طرح فاکتوریل با پایه کاملاً تصادفی بررسی شد. نتایج نشان دادند که اثر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی بر ریشه‌زایی و کاهش تلفات قلمه‌های چای تفاوت معنی‌داری نسبت به شاهد داشت. نتایج این تحقیق بیانگر این بود ‌که بهترین و مؤثرترین تنظیم‌کننده رشد گیاهی در محیط بستر معمولی ترکیب NAA+IBA در سطح 2000 ‌میلی‏ گرم در لیتر بود. نتایج همچنین نشان داد که بهترین زمان قلمه‌گیری چای در شمال کشور در مردادماه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of plant growth regulators and zinc sulfate on rooting of tea cutting

نویسندگان [English]

  • R. Azadi Gonbad 1
  • S. Jahangirzadeh Khiavi 1
  • K. Falakro 2
  • S. Safaie Chaeikar 1
1 Assistant Professor, Tea Research Center, Horticultural Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Lahijan, Iran.
2 Researcher, Tea Research Center, Horticultural Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Lahijan, Iran.
چکیده [English]

Tea is an evergreen shrub. Oldness of the most cultivated tea shrubs as well as release of new tea cultivars and clones in the country has implemented a need for replacement of old tea shrubs with new tea cultivars. The easiest and cheapest method for propagation of tea is through cutting process but cuttings of tea cannot easily produce root. therefore, they need treatment with hormonal growth regulators. In this study, effect of plant growth regulators IBA and NAA alone and in mixture in three levels, 1000, 2000 and 3000 mgl-1 and ZnSO4 in three levels, 2000, 4000 and 6000 mgl-1 on rooting of semi-hardwood cutting of clone 100 was compared with control (no treatment) in two different planting dates (August and October). This study was conducted based on a factorial experiment using a completely randomized design with three replications. Results showed that effects of plant growth regulators on rooting and loss of cuttings was significant compared to control. The best and the most effective plant growth regulator in usual culture medium was combination of IBA+NNA in level of 2000 mgl-1 (1000 mgl-1 each). The best timing for cutting in tea shrubs was in August.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cutting
  • plant growth regulators
  • tea
  • zinc sulphate

مراجع

1- آزادی گنبد، ر. و حاتم‌زاده، ع. ا. 1381. ازدیاد غیر جنسی چای، نشریه ترویجی، ادره کل خدمات پژوهشی چای. 49 صفحه.
 
 
2- آزادی گنبد، ر.، نوروزی، م. و جلالی، م. ا. 1386. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی تأثیر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی و سولفات روی بر ریشه زائی قلمه‌های چای. انتشارات مرکز تحقیقات چای کشور. ستاد مرکز تحقیفات چای کشور. فروست 526/86 .35 صفحه.
 
 
3- آزادی گنبد، ر.، بهلولی زنجانی، س.، شیخ پور، م.، فلک‌رو، ک.، مجد سلیمی، ک.، پارسا، ف.، غلامی، م.، ‌نقی پور، ع .، جنتپور، غ. ر. و نعیمی جوینی، م. 1396. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی ریشه‌زایی گیاهچه های درون شیشه ای چای با استفاده از IBA. انتشارات موسسه تحقیقات علوم باغبانی. ستاد پژوهشکده چای کشور. 79 صفحه.
 
 
4- اشپری، ف. 1379. تاریخچه کشت چای در ایران. مجله چای. (1): 23-12.
 
 
5- برزگر، ل.، حمیداوغلی، ی.، حاتم‌زاده، ع. و حداد، ع .1382. اثر ایندول بوتیریک اسید (IBA) روی ریشه‌زایی قلمه های ژینکوبیلوبا. سومین کنگره علوم باغبانی ایران. 10 تا 12 شهریور 1382. کرج، ایران.
 
 
6- بیدریغ‌فر، س. 1376. اثر IBA، سولفات روی، خراش دهی و نوع محیط ریشه‌زایی بر روی قلمه‌های چای. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی/ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران. 90 صفحه.
 
 
7- حاتم‌زاده، ع. 1368. تأثیر دو نوع هورمون برای ریشه‌زایی قلمه‌های چای. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی/ دانشگاه تربیت مدرس. 110 صفحه.
 
 
8- راهدار، پ.، باقریان، م. و کیابی، ش. 1390. تأثیر غلظت‌های مختلف هورمون‌های گیاهی (IBA و NAA) و سولفات روی در ریشه‌زایی قلمه‌های ساقه دراسنا بلالی (منیاتوری). مجله فلوم زیستی واحد لاهیجان، 5 (3): 31-40.
 
 
9- فتحی، ق و اسماعیل پور ، ب . 1379. مواد و تنظیم‌کننده های رشد گیاهی . انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، مشهد. 280 صفحه.
 
 
10- هاشم‌آبادی، د. و صداقت حور، ش. 1384. بررسی اثر اکسین مصنوعی (IBA , NAA) بر روی ریشه‌زایی قلمه های درختچه زینتی کاملیا (Camellia Japonica). چهارمین کنگره علوم باغبانی ایران. 17 تا 19 آبان ماه 1384. مشهد، ایران.
 
 
11. Arteca, R. N. 1996. Plant Growth Substances, Principles and Applications, Chapman and Hall. pp 332.
 
 
12. Beretta, D., Vanoli, M., Eccher, T. 1988. The influence of glucose, vitamins and IBA on rooting of Camellia shoots in vitro. Acta Hort. 227: 473 – 475.
 
 
13. Blythe, E. K., Sibley, J. L., Ruter, J. M. and Tilt, K. M. 2004. Cutting propagation of foliage crops using a foliar application of auxin. Sci. Hort. 103: 31-37.
 
 
14. Hacisaliloglu, G. and Hart, J. 2001. Two pieces of the zinc efficiency puzzle: Root-Zn influx and Zn compartmentation in the shoot. In: Horst, W. J., Schenk, M. K., Bürkert, A., Claassen, N., Flessa, H., Frommer, W. B., Goldbach, H., Olfs, H. W., Römheld, V., Sattelmacher, B., Schmidhalter, U., Schubert, S., von Wirén, N., Wittenmayer, L. (Eds.)  Plant Nutrition: Food security and sustainability of agro-ecosystems through basic and applied research. Springer, Netherlands, pp 192-193.
 
 
15. Hartly, D. E., Hanan, J. J. and Stevens, D. 1978. Rooting trials with carnation. Bull. Colo. Flower Grow. Ass. 331: 3–4.
 
 
16. Hartmann, H. T., Kester, D. E., Davies, F. T. and Geneve, R. T. 1997. Plant propagation. International Edition. Prentice Hall. pp 769.
 
 
17. Hoedt, Th. G. E. and Keuchenius, A. A. M. N. 1931. Does the use of thick tea stumps offer advantage for the establishment of tea gardens. Der Berg Cultur, 5, 1245-1249.
 
 
18. Kadner, R. 1986. Use of growth regulators in short dip treatment for rooting cutting of border carnation. Hort. Abst. 8: 666.
 
 
19. Kathiravatpilla, A., Shanmugarajah, V. and Kulasegaram, S. 1983. Effect of growth substances on rooting of slow rooting tea clones. Hort. Abst. 55(3): 21-22.
 
 
20. Kehl, F. H. 1963. Report on the selection, propagation and testing of clones. Annual Report of the Tea Research Institute. Ceylon. 1962. 2. pp107-129.
 
 
21. Naser, A., Hamid, F. S. and Waheed, A. 1992. Root formation in tea cutting treated with some growth promoting hormones. TEA J. Bangladesh. (28): 1-2.
 
 
22. Prakash, O. M., Nagar, P. K. and Ahuja, P. S. 2001. Effect of auxins and phenolic acids on rooting of four and eight node cutting of tea (Camellia sinensis (L.) O. Kuntze). J. plant. crops. 29(3): 56-60.
 
 
23. Sealy, J. 1958. A Revision of the Genus Camellia, Royal Horticultural Society, London.
 
 
24. Taiz, L. and Zeiger, E. 2002. Plant Physiology. Publisher: Sinauer Associates. pp 690.
 
 
25. Tunstall, A. C. 1931. A note on the propagation of tea by green shoot cuttings. Quart. J. Indian Tea Assoc. 49-51.
 
 
26. Venkataramani, K. S. 1959. Report of botanist for 1958 A.R. UPASAI. Sci. Dep. Tea. Sect. (1958-59), pp 114-115.
 
 
27. Venkataramani, K. S. 1970. Clonal selection method of improvement of tea planting maternal. United Plant Association of South India, Tea Science Department Bull. 28: 65-74.
 
 
28. Willson, K. C. and Clifford, M. N. 1992. Tea, Cultivation and Consumption. Chapman and Hall, London. pp 769.
یافته‌های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی
دوره 9، شماره 1
شهریور 1399
صفحه 39-52

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 11 شهریور 1398
  • تاریخ بازنگری: 01 تیر 1399
  • تاریخ پذیرش: 25 فروردین 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار