بررسی تحمل واریته‌های لوبیا قرمز در تراکم‌های مختلف در رقابت با علف‌های هرز

نوع مقاله : ترویجی

نویسنده

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان

چکیده

به منظور ارزیابی قدرت رقابت ارقام مختلف لوبیا قرمز با علف‌های هرز در الگوهای مختلف کاشت، تحقیقی از سال 86-1385 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان در یک آزمایش فاکتوریل اسپلیت‌پلات سه عاملی، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال اجرا شد. عامل اصلی شامل حضور و عدم حضور علف‌های هرز، عامل فرعی شامل ارقام لوبیا قرمز (صیاد، درخشان، محلی زنجان)، فواصل ردیف کاشت (20 و 30 سانتی‌متر) و تراکم کاشت ( 20، 30، 40 و50 بوته در مترمربع) به صورت فاکتوریل بود. از شاخص‌های غیر پارامتری تحمل برای اندازه‌گیری قدرت رقابت ژنوتیپ‌ها استفاده شد. اثر عامل اصلی در تمام صفات به جز وزن صد دانه و ارتفاع بوته، در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. اثر رقم برای صفت زیست‌توده مرحله دوم در سطح احتمال پنج درصد و برای بقیه صفات در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار گردید. رقم محلی بیشترین عملکرد ( 35/1626 کیلوگرم در هکتار) و تعداد دانه در غلاف (51/8) را داشت. اثر تراکم بوته در صفات زیست‌توده مرحله اول و دوم و تعداد غلاف در بوته در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار گردید. بیشترین تعداد غلاف در بوته (8408/7) در تراکم 20 و کمترین مقدار (08/6) در تراکم 50 بوته در مترمربع بود. رقم محلی در فاصله 30 سانتی‌متری با تراکم‌های 30 و 40 بوته لوبیا در مترمربع و در فاصله 20 سانتی‌متری با تراکم 40 بوته در مترمربع، بیشترین تحمل به حضور علف‌های هرز را داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of Red Bean Varieties Tolerance in Various Densities to Weed Competition

نویسنده [English]

  • M. Kamel
چکیده [English]

To evaluate the competitive ability of red bean cultivars with weeds in different planting patterns, this research was conducted in Agriculture and Natural Resources Research Center of Zanjan. It was performed as a Split Factorial based on Completely Randomized Block Design in three replicates for two years. Main plot included two levels with and without presence of weeds. Subplots included red bean cultivars (Sayyad, Derakhshan and local cultivar of Zanjan), Planting row distance (20 and 30 cm) and plant densities (20, 30, 40 and 50 plants per square meter). To measure the competitive ability of genotypes, different tolerant of non-parametric indices were used. Based on the results effects the main factors were significant at 1% probability level for all traits, except 100 grain weight and plant height. Cultivar effects on biomass yield and other recorded traits in the 50% flowering stage were significant at 5% and 1% probability levels respectively. Effect of planting density on biomass and number pods were significant (P>1% ) in the four-leaf  and 50% flowering stages. The highest (7.8) and lowest(6.08) number of pods were obtained with 20 and 50 plant densities respectively. In this research, local cultivar showed the highest tolerance to weeds with 30 and 40 plants per m2. The cultivar also showed the same result when 40 plants per m2 and 20 row spacing were used.

کلیدواژه‌ها [English]

  • biomass
  • Density
  • Indexes tolerance
  • Red bean
  • yield

مراجع

  1. 1-    احمدیع،باغستانیمیبدی مع،موسوی سک،راستگو م (1386) ارزیابی توانایی رقابتی دو رقم لوبیا با استفاده از آزمایش دوره بحرانی پاک شکوفا صدری خمین اختر درخشان صیاد گلی تداخل علف‌های هرز. نشریه پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی 76: 70-64

    2-    احمدیع،راشدمحصل م ح،باغستانیمیبدی مع،رستمی م (1383) بررسی اثر دوره بحرانی رقابت علف‌های هرز بر عملکرد، اجزای عملکرد و خصوصیات مورفوفیزیولوژیک لوبیا رقم درخشان. نشریه آفات و بیماری‌های گیاهی 72 (1): 49-31

    3-    احمدی ا، بذگیر ا، موسوی س ک (1387) اثرات تاریخ کاشت و تراکم گیاهی بر رقابت علف هرز در نخود (Cicer arietinum L.) در استان لرستان. ص 18-15. دومین کنگره علوم علف‌های هرز. 9 و 10 تیر. مشهد.

    4-    آقاعلیخانیم،یدویعر،مدرسثانوی سعم (1384) دوره بحرانی مهار علف‌های هرز در لوبیا چیتی (Phaseolus vulgaris L.) لردگان. مجله علمی کشاورزی. 28 (1): 126-111

    5-    امینی،ر،مجنونحسینی ن،رحیمیانمشهدی ح،مظاهری د،علیزاده حم. (1388) ارزیابی توان رقابتی ارقام لوبیا قرمز با تاج خروس ریشه قرمز با استفاده از مدل افت عملکرد. مجله علوم گیاهان زراعی ایران. 40 (1): 131-121

    6-    بیات م ل (1376) تأثیر تراکم گیاهی و رقابت علف‌های هرز بر خصوصیات مرفولوژیک و زراعی لوبیا چیتی. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز

    7-    بی نام (1393) آمارنامه کشاورزی. جلد اول: محصولات زراعی. سال زراعی 92-1391. وزرات جهاد کشاورزی. معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی. دفتر آمار و فن‌آوری اطلاعات. تهران، 167 صفحه

    8-    پارسا م، باقری ا (1387) حبوبات. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 523 صفحه

    9-    دری ح، لک م، صدری ع، سرلک ا (1379) گزارش نهایی بررسی تحمل واریته‌های لوبیا معمولی به رقابت علف های هرز. مؤسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال و بذر. شماره 240/81، صفحات

    10-قنبری ع ا، طاهری مازندرانی م (1382) اثر آرایش کاشت و کنترل علف‌های هرز بر عملکرد و اجزاء عملکرد لوبیا قرمز رقم اختر. مجله به‌نژادی نهال و بذر 19 (1): 47- 37

    11-کوچکی ع، ظریف کتابی ح، نخ فروش ع (1380) رهیافت‌های اکولوژیکی مدیریت علف‌های هرز. (ترجمه). موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 458 صفحه

    12-گلچینا،موسویسف،قاسمیگلعذانیک،صباج (1387) رابطه بین تراکم بوته و عملکرد دانه‌ای سه رقم لوبیای چیتی در تاریخ‌های مختلف کشت. مجله دانش کشاورزی 18 (1): 117-101

    13-مجنون حسینی ن (1375) حبوبات در ایران. مؤسسه نشر وابسته به جهاد دانشگاهی تهران. 240 صفحه

    14-موسوی س ک، زند ا، باغستانی م ع (1384) تأثیر تراکم کاشت بر تداخل لوبیا
    (Phaseolus vulgaris L.)  و علف‌های هرز.آفات و بیماریهای گیاهی 73 (1): 92- 79

    1. Asghari J, Zareei B, Barzegari M (2006) Effect of plant density and planting pattern on growth parameters and yield of two promising corn hybrids (Zea mays L.). J. Agri. Sci. Technol. 20: 123-133
    2. Begna SH, Hamilton RI, Dwyer LM, Stewart D, Cloutier DW, Assemat L, Foroutan-pour K, Smith DL (2001) Weed biomass production response to plant spacing and corn (Zea mays L.) hybrids differing in canopy architecture. Weed Technol. 15: 647-65
    3. Blum A (1988) Plant breeding for stress environments, CRC Press Inc, PP. 43-77       
    4. El Koca E, Kanter F, Zengin H (2005) Weed control in lentil (Lens culinaris) in eastern Turkey. New Zealand J. Crop and Hort. Sci. 33: 223-231
    5. Fernandez GCJ (1992) Effective selection criteria for assessing plant stress  tolerance. pp. 257- 270. in: Kuo, C. G. (ed). Proceeding of the International Symposium on Adaptation of Vegetables and Other Food Crops to Temperature Water Stress. Taiwan
    6. Fernandez ON, Vignolio OR, Requesens EC (2002) Competition between corn (Zea mays L.) and bermudagrass (Cynodon dactylon L.) in relation to the crop plant arrangement. J. Agron. 22: 293-305
    7. Fischer AR, Maurer R (1978) Drought resistance in spring wheat cultivar. I. Grain yield responses. Australian J. Agri. Res. 29: 897- 912
    8. Ghamari H, Ahmadvand G (2012) Weed interference affects dry bean yield and growth. Nat. Sci. Bio. 4: 10-15
    9. Johnson BL, Hanson BK (2003) Row-spacing interactions on spring canola performance in the northern great plains. Agron. J. 95: 703-708
    10. Liu PH, Gan Y, Warkentin T, McDinald C (2003) Morphological plasticity of chickpea in a semiarid environment. Crop Sci. 43: 426-429
    11. Liu X, Jin J, Herbert SJ, Zhang Q and Wang G (2005) Yield components, dry matter, LAI and LAD of soybean in Northeast China. Field Crop Res. 93: 85-93
    12. Lone BA, Hasan B, Singh A, Haq SA, Sofi NR (2009) Effects of seed rate, row spacing and fertility levels on yield attributes and yield of soybean under temperate conditions. ARPN J. Agri. Bio. Sci. 4 (2): 19-25
    13. Malik VS, Swanton CJ, Michaels TE (1993) Interaction of white bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars, row spacing and seeding density with annual weeds. Weed Sci. 41: 62-68
    14. Mohammad-nejad Y, Soltani A, Seyedi F, Zamani E (2006) Predicting branching and leaf appearance and senescence in chickpea var. Hashem. J. Agric. Sci. Natur. Resour. 13: 22-32
    15. Pawar SU, Kharwade ML, Awari HW (2007) Effect of plant density on vegetative growth and yield performance of different varieties of French bean under irrigated condition. Karnataka J. Agri. Sci. 20 (3): 684-685
    16. Rezvani M, Zaefarian F, Fani Yazdi SA, Jovieni M (2012) Effect of dry matter allocation in vegetative and reproductive growth stages on competitiveness of soybean cultivars. Int. J. Agri. Crop Sci. 4(12): 1614-1622
    17. Rosielle RA, Hamblin J (1981) Theoretical aspects of selection for yield in stress and non-stress environments. Crop Sci. 21: 943-946
    18. Stagnari F, Pisante M (2011) The critical period for weed competition in French bean (Phaseoulus vulgaris L.) in mediterranean area. Crop Protec. 30: 179-184
    19. Rosielle RA, Hamblin J (1981) Theoretical aspects of selection for yield in stress and non-stress environments. Crop Sci. 21: 943-946
    1. El Koca E, Kanter F, Zengin H (2005) Weed control in lentil (Lens culinaris) in eastern Turkey. New Zealand J. Crop and Hort. Sci. 33: 223-231
    2. Fernandez GCJ (1992) Effective selection criteria for assessing plant stress  tolerance. pp. 257- 270. in: Kuo, C. G. (ed). Proceeding of the International Symposium on Adaptation of Vegetables and Other Food Crops to Temperature Water Stress. Taiwan
    3. Fernandez ON, Vignolio OR, Requesens EC (2002) Competition between corn (Zea mays L.) and bermudagrass (Cynodon dactylon L.) in relation to the crop plant arrangement. J. Agron. 22: 293-305
    4. Fischer AR, Maurer R (1978) Drought resistance in spring wheat cultivar. I. Grain yield responses. Australian J. Agri. Res. 29: 897- 912
    5. Ghamari H, Ahmadvand G (2012) Weed interference affects dry bean yield and growth. Nat. Sci. Bio. 4: 10-15
    6. Johnson BL, Hanson BK (2003) Row-spacing interactions on spring canola performance in the northern great plains. Agron. J. 95: 703-708
    7. Liu PH, Gan Y, Warkentin T, McDinald C (2003) Morphological plasticity of chickpea in a semiarid environment. Crop Sci. 43: 426-429
    8. Liu X, Jin J, Herbert SJ, Zhang Q and Wang G (2005) Yield components, dry matter, LAI and LAD of soybean in Northeast China. Field Crop Res. 93: 85-93
    9. Lone BA, Hasan B, Singh A, Haq SA, Sofi NR (2009) Effects of seed rate, row spacing and fertility levels on yield attributes and yield of soybean under temperate conditions. ARPN J. Agri. Bio. Sci. 4 (2): 19-25
    10. Malik VS, Swanton CJ, Michaels TE (1993) Interaction of white bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars, row spacing and seeding density with annual weeds. Weed Sci. 41: 62-68
    11. Mohammad-nejad Y, Soltani A, Seyedi F, Zamani E (2006) Predicting branching and leaf appearance and senescence in chickpea var. Hashem. J. Agric. Sci. Natur. Resour. 13: 22-32
    12. Pawar SU, Kharwade ML, Awari HW (2007) Effect of plant density on vegetative growth and yield performance of different varieties of French bean under irrigated condition. Karnataka J. Agri. Sci. 20 (3): 684-685
    13. Rezvani M, Zaefarian F, Fani Yazdi SA, Jovieni M (2012) Effect of dry matter allocation in vegetative and reproductive growth stages on competitiveness of soybean cultivars. Int. J. Agri. Crop Sci. 4(12): 1614-1622
    1. Stagnari F, Pisante M (2011) The critical period for weed competition in French bean (Phaseoulus vulgaris L.) in mediterranean area. Crop Protec. 30: 179-184
یافته‌های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی
دوره 3، شماره 4
دی 1393
صفحه 267-282

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 تیر 1393
  • تاریخ بازنگری: 09 تیر 1395
  • تاریخ پذیرش: 05 مرداد 1394

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار