آتوسا، رقم جدید چند منظوره سیب‏ زمینی با عملکرد بالا، متوسط‏ رس و مناسب کشت بهاره در مناطق سرد و معتدل سرد

نوع مقاله : آزاد سازی رقم

نویسندگان

1 دانشیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

2 دانشیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

3 دانشیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران

4 استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

5 استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خراسان، ایران

6 استادیار، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

10.22092/rafhc.2024.362662.1330

چکیده

رقم آتوسا (KSG82) نتیجه تلاقی رقم کایزر با منشا اروپا به عنوان والد مادری و کلون 397009 از مرکز بین ‏المللی سیب‏ زمینی به عنوان والد پدری و انتخاب براساس خصوصیات کمی و کیفی در طی 12 سال است. از سال 1386 مراحل ارزیابی رقم آتوسا شامل انجام تلاقی، توسعه جمعیت‏ های اصلاحی، ارزیابی جمعیت‏ ها و انتخاب نتاج برتر در هر نسل تا خلوص کامل شروع شد و با ارزیابی اولیه و مقایسه عملکرد مقدماتی در دو منطقه کرج و اردبیل، آزمایشات مقایسه عملکرد پیشرفته در سه منطقه کرج، اردبیل و همدان، آزمایشات سازگاری در پنج منطقه کرج، اردبیل، همدان، اصفهان و مشهد و ارزیابی مقاومت به بیماری‏ های قارچی و ویروسی در کرج ادامه یافت. نتایج بای پلات توزیعی میانگین کل و ضریب برتری نسبی عملکرد غده ژنوتیپ‏ ها در آزمایش سازگاری نشان داد که رقم آتوسا از لحاظ عملکرد نسبت به شاهد آگریا برتری داشت ولی از لحاظ ضریب برتری نسبی تقریبا مشابه شاهد آگریا بود. نتایج بررسی پروژه‏ های تحقیقی- ترویجی در سال زراعی 1397 نشان داد که عملکرد رقم آتوسا در اردبیل و همدان به ‏ترتیب 25/86 و 2/3 درصد بیشتر از شاهد آگریا بود. رقم آتوسا نسبت به ویروسPotato virusY (PVY)  مقاومت کامل، نسبت به بیماری‏ های شوره سیاه نیمه متحمل، لکه برگی آلترناریایی نیمه مقاوم و شانکر رایزوکتونیایی ناشی از نژادهای AG3 و AG4 ، نیمه متحمل است. میزان ماده خشک غده رقم آتوسا نسبت به رقم شاهد آگریا 1/4 درصد بیشتر بوده و دارای بافت کاملا آردی، رنگ سرخ کرده زرد روشن، فرم غده بیضی و تغییر رنگ بسیار کم در مدت 24 ساعت بعد از برش غده و پخت می‏ باشد. رقم آتوسا به‏ عنوان رقم جدید سیب ‏زمینی مناسب برای چیپس و خلال وکشت بهاره در مناطق سرد و معتدل سردکشور می ­باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Atousa, a new multi-purpose potato cultivar with high yield, medium maturidy and suitable for spring cultivation in cold and moderately cold regions

نویسندگان [English]

  • A. Mousapour Gorji 1
  • D. Hasanpanah 2
  • R. Ahmadvand 1
  • K. Parvizi 3
  • A. H. Jalali 4
  • M. Kazemi 5
  • R. Hajianfar 6
1 Associate professor, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
2 Associate professor, Agricultural and Natural Resource Research Center, AREEO. Ardabil, Iran.
3 Associate professor, Agricultural and Natural Resource Research Center, AREEO, Hamedan, Iran.
4 Assistant professor, Agricultural and Natural Resource Research Center, AREEO, Esfahan, Iran.
5 Assistant professor, Agricultural and Natural Resource Research Center, AREEO, Khorasan, Iran.
6 Assistant professor, Horticultural Science Research Institute, AREEO, Karaj, Iran.
چکیده [English]

Atousa cultivar is results of a cross-pollination of Caesar cultivar (as female parent) and promising colone 397009 from the International Potato Center (CIP) (as male parent) and various quantitative and qualitative evaluations during 12 years. To release Atousa variety, single plant selection, visual assessment, preliminary and advanced yield trials, adaptability test, study on resistance to fungi, bacteria and viruses was carried out in different places such as Karaj, Ardabil, Hamadan, Esfahan and Mashhad (Jolgehrokh). Although, Atousa cultivar had superiority to the Agria in terms of yield, but scatter Bi-plot analysis with respect to average yield and relative coefficient of excellence showed that its relative coefficient of excellence was almost the same as that of the Agria. The yield of Atousa cultivar under on-farm studies in Ardabil and Hamadan regions was 25.86% and 2.3% higher than that of Agria (control cultivar), respectively. Atousa cultivar is highly resistant to PVY that is very important and harmful virus around the world. The reaction of Atousa to Alternaria alternata was semi-resistant and it was semi tolerant to Rhizoctonia solani AG-3 and Rhizoctonia solani AG-4. The tuber dry matter of Atousa is 1.4% more than Agria and is excellent for frying and processing purposes. Atousa as a new potato cultivar is suitable for spring cultivation in the cold and moderately cold temperate regions of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Evaluation of traits
  • Biotic stresses
  • Potato
  • Cultivar Introduction

مراجع

Balali, G. R., Neate, S. M., Scott, E. S., Whisson, D. L., and Wicks, T. J. 1995. Anastomosis group and pathogenicity of isolates of Rhizoctonia solani from potato crops in South Australia. Plant Pathol J. 44 (6): 1050-1057. DOI.org/10.1111/j.1365-3059. 1995.tb02664.
 
 
Bonierbale, M. W., Plaisted, R. L., and Tanksley, S. D. 1988. RFLP maps based on a common set of clones reveal modes of chromosomal evolution in potato and tomato. Genetics. 120:1095–1103. DOI: 10.1093/genetics/120.4.1095.
 
 
Bonierbale, M. W., Simon, R., Zhang, D. P., Ghislain, M., Mba, C., and Li, X. Q. 2003. Genomics and molecular breeding for root and tuber crop improvement. In: Plant Molecular Breeding. Newbury, H, J., Pp. 216–253. Blackwell, Oxford.
 
 
Bradshaw, J. E. 2000. Conventional breeding in potatoes: Global achievements, In: Potato, Global Research and Development, Paul Khurana, S. M., Shekhawat, G. S., Singh, B. P., Pandey, S. K., Shimla, India: Indian Potato Association, pp. 41–51.
 
 
Bradshaw, J. E., and Mackay, G. R. 1994. Breeding strategies for clonally propagated potatoes. In: Potato Genetics. Bradshaw, J. E., Mackay, G. R., CAB International, Wallingford, pp. 467–497.
 
 
Caligari, P. D. S. 1992. Breeding new varieties. In: The Potato Crop, Scientific Basis for Improvement. Harris, P. M., Chapman and Hall, London pp. 334–372.
 
 
Douches, D. S., and Jastrzebski, K. 1993. Potato. In: Genetic Improvement of Vegetable Crops. Kalloo, G., Bergh, B. O., Pergamon Press, Oxford, pp. 605–644.
 
 
Hassanabadi, H., Mousapour Gorji, A., Hassanpanah, D., Ahmadvand, R., Parvizi, K., Kazemi, M., Hajianfar, R., and Abdi, H. 2013. Khavaran, a new potato cultivar with high yielding and quality. Field and Hort. Crops Res. J. 2 (1): 67-79. (in Persian).
 
 
Hassanpanah, D., Hassanabadi, H., Ahmadvand, R., Mousapour Gorji, A., Parvizi, K., Kazemi, M., Jalali, A. H., Hajianfar, R., Alam Khoumaram, M., and Darabi, A. 2019. Javid, a new potato variety suitable for spring and autumn cultivation areas. Field and Horti. Crops Res. J. 8 (1): 37-47. (in Persian).
 
 
Hassanpanah, D., Mousapour Gorji, A., Ahmadvand, R., Parvizi, K., Jalali, A. H., and Shojaei Nofarast, K. 2021. Rona, a medium maturity potato variety with high yield, suitable for spring cultivation and chips production. Applied Potato Sci. J. 4 (2): 45-50. (in Persian).
 
 
Hassanpanah, D., Mousapour Gorji, A., Ahmadvand, R., Parvizi, K., Jalali, A. H., and Shojaei Nofarast, K. 2022. Takta, a medium-lat maturity potato variety with high yield and suitable for spring cultivation regions. Applied Potato Sci. J. 5 (1): 1-6. (in Persian).
 
 
Helfer, L. R. 2004.  Intellectual property rights in plant varieties. Available:   www.fao.org/docrep/007/y5714e/y5714e04.htm.
 
 
Hoopes, R. W., and Plaisted, R. L. 1987. Potato. In: Principles of Cultivar Development, Fehr W. New York: Macmillan, pp. 385–436.
 
 
Khan, M. A., Abdul, H., and Khalid, F. 2001. Screening of potato varieties/lines against early blight disease. Pakistan. Phytopathol. J. 13(2): 124-126. DOI:10.13140/RG.2.2.15244.64640.
 
 
Knight, T. A. 1807. On raising of new and early varieties of the potato (Solanum tuberosum). Trans. Hort. Soc. London. 1: 57–59.
 
 
Mackay, G. R. 2005. Propagation by traditional breeding methods. In: Genetic Improvement of Solanaceous Crops, volume. Razdan, M. K., Mattoo, A. K., I: potato. Science Publishers Inc, Enfield, NH, pp. 65–81.
 
 
Mousapour Gorji, A., Hassanpanah, D., Ahmadvand, R., Parvizi, K., Jalali, A. H., Kazemi, M., and Hajianfar, R. 2021. Anousha, a new potato variety with high tuber yield and processing capability for chips, suitable for spring cultivation in cold and moderately cold regions. Field and Hort. Crops Res. J. 10 (1): 33-47. (in Persian).
 
 
Rodriguez, D., Brommonschenkel, S., Matsuoka, K., and Mizubuti, E. 2006. Components of resistance to early blight in four potato cultivars: effect of leaf position. Phytopathol. J. 154(4), 230–235. DOI: 10.1111/j.1439-0434.2006.01089.x.
 
 
Struik, P. C., and Wiersema, S. G. 1999. Development of cultivars, In: Seed Potato Technology. Struik, P. C., Wiersema, S. G., Wageningen: Wageningen Pers, chap. 3, pp. 383. DOI: 10.1023/A:1010679829943.
 
 
Tarn, T. R., Tai, G. C. C., De Jong, H., Murphy, A. M., and Seabrook, J. E. A. 1992. Breeding potatoes for long day, temperate climates, In: Plant Breeding Reviews. Janick, J. Volume 9, 217–332. John Wiley & Sons, New York.
 
 
Veenhuizen, G. 1924. Het Kweken van niwe aardappel- Varieteiten. Voordrachten uitgesroken op den tweeden aardappeldag van het central in zake keuring van gewassen gehouden te wageningen: 53-66.
 
 
یافته‌های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی
دوره 13، شماره 1
خرداد 1403
صفحه 1-19

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 بهمن 1402
  • تاریخ بازنگری: 0-727 فروردین 2
  • تاریخ پذیرش: 28 مرداد 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار