فرین، رقم جدید گندم آبی مناسب کشت در مناطق معتدل کشور

نوع مقاله : آزاد سازی رقم

نویسندگان

1 دانشیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، کرج، ایران.

2 استاد، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، کرج، ایران.

3 مربی، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران.

4 استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

5 استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی زرقان، ایران.

6 استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی اصفهان، ایران.

7 مربی، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی بروجرد، ایران.

8 استاد، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

9 مربی، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی زرقان، ایران.

10 استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تهران، ایران.

11 محقق، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، کرج، ایران.

12 استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی اردبیل، ایران.

13 دانشیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی اردبیل، ایران.

14 مربی، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی میاندوآب، ایران.

15 استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی همدان، ایران.

16 محقق، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی اهواز، ایران.

17 استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی گرگان، ایران.

18 مربی، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ساری، ایران.

19 محقق، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

20 دانشیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی یزد، ایران.

10.22092/rafhc.2023.358047.1305

چکیده

رقم فرین (لاین M-94-15) در سال زراعی 92-1391 با پدیگری Frncln/Rolf07 از مرکز تحقیقات بین المللی ذرت و گندم (سیمیت) دریافت شد و در آزمایش بررسی پتانسیل عملکرد خزانه ­های بین المللی گندم بهاره در اقلیم معتدل مورد ارزیابی و انتخاب قرار گرفت. این رقم در سال زراعی 93- 1392 در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی در شرایط آبیاری بهینه با عملکرد دانه 8114 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با ارقام شاهد پارسی، سیروان، پیشتاز و سیوند به ‏ترتیب با میانگین عملکرد دانه 8035، 8022، 6914 و 7895 کیلوگرم در هکتار انتخاب شد. این رقم در سال زراعی 94-1393 در آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته با میانگین عملکرد دانه 7093 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با ارقام شاهد پارسی و سیروان به ‏ترتیب با عملکرد 6495 و 6423 کیلوگرم در هکتار انتخاب شد. میانگین عملکرد دانه رقم فرین (لاین M-94-15) در آزمایش سازگاری اقلیم معتدل طی سال­های 96- 1394 در شرایط بهینه7231 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با ارقام شاهد پارسی با 6688 کیلوگرم در هکتار و بهاران با 6574 کیلوگرم در هکتار بود و در مجموع شرایط بهینه و تنش نسبت به میانگین کل ژنوتیپ­ ها 3 درصد برتری نشان داد. با توجه به واکنش قابل قبول لاین جدید نسبت به بیماری­ های زنگ زرد (30MR -0) و زنگ قهوه­ ای (30MSS -0) و هم­چنین مقاومت به ریزش دانه و کیفیت نانوایی خوب، لاین M-94-15 برای بررسی در سطح مزارع زارعین انتخاب شد. میانگین عملکرد دانه لاین امید بخش M-94-15 در آزمایش­ های تحقیقی- ترویجی در شرایط بهینه و قطع آبیاری به‏ ترتیب 7301 و 5342 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با ارقام شاهد رخشان و بهاران با میانگین عملکرد دانه 6449 و 4538 کیلوگرم در هکتار بود. لاین گندم M-94-15 با توجه به خصوصیات زراعی مطلوب، زودرسی مناسب و کیفیت نانوایی خوب در سال 1398 با نام فرین برای کشت در مناطق معتدل معرفی شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Farin, new wheat cultivar suitable for temperate regions of Iran

نویسندگان [English]

  • F. Bakhtiar 1
  • G. Najafian 2
  • M. Khodarahmi 1
  • G. H. Ahmadi 3
  • A. Jafar Nejad 4
  • F. Hasani 5
  • S. Sarikhani Khorami 5
  • A. K. Kafashi 3
  • D. Amin Azarm 6
  • E. Nabati 7
  • A. Zareh Faiz Abadi 8
  • A. Nikzad 9
  • H. Abdi 10
  • F. Afshari 2
  • A. Malihipoor 1
  • A. Nazeri 11
  • K. Shahbazi 12
  • S. A. Safavi 13
  • R. Hoshyar 14
  • M. Chichi 15
  • A. Zakeri 5
  • S. N. T abatabai Fard 16
  • M. A. Dehghan 17
  • S. Ebrahim Nejad 18
  • S. M. Ata Hoseini 19
  • M. Dalvand 7
  • S. T . Dadrezaei 1
  • H. Mofidi 18
  • M. Yasaei 5
  • A. Ahmad Poor Malekshah 18
  • S. A. Tabatabaei 20
  • H. Tajali 19
1 Associate Professor, Seed and plant Improvement Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Irann
2 Professor , Seed and plant Improvement Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
3 Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Kermanshah, Iran.
4 Assistant Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Mashhad, Iran.
5 Assistant Professor , Field and Horticultural Crops Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Zarghan, Iran.
6 Assistant Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Isfahan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Isfahan, Iran.
7 Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Broujerd, Iran.
8 Professor , Field and Horticultural Crops Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Mashhad, Iran.
9 Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Zarghan, Iran.
10 Assistant Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Tehran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Tehran, Iran.
11 Researcher, Seed and plant Improvement Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
12 Assistant Professor , Field and Horticultural Crops Research Department, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Ardabil, Iran.
13 Associate Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Ardabil, Iran.
14 Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Azarbayjan Gharbi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Miandoab, Iran.
15 Assistant Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Hamadan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Hamadan, Iran.
16 Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Khozestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Ahvaz, Iran.
17 Assistant Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Gorgan, Iran.
18 Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Sari, Iran.
19 Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Mashhad, Iran.
20 Associate Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Yazd Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Yazd, Iran.
چکیده [English]

In crop season 2012-2013 wheat genotype "Frncln/Rolf07" was introduced to Iran within an international nursery received from CIMMYT and was studied in experiment of evaluation of yield and agronomic characteristics of spring wheat genotypes in international nurseries in temperate regions. Then in 2013-2014 crop season, it was selected in a preliminary regional wheat yield trial under normal irrigation with an average yield of 8114 kgha-1 compared to the check cultivars Parsi, Sirvan, Pishtaz and sivand, respectively, with grain yield of 8.035, 8.022, 6.914 and 7.985 kgha-1. This cultivar was further investigated in the advanced regional wheat yield trial of temperate regions of the country during 2014-2015 and with average grain yield of 7093 kgha-1 compared to 6495 and 6423 kgha-1 yield of check cultivars Parsi and Sirvan, respectively, and was selected for adaptation evaluation. The average yield of M-94-15 line in temperate climate adaptation experiment during the 2015-2017 crop season under normal conditions was 7231 kgha-1 verses 6688 kgha-1 of Parsi cultivar and 6574 kgha-1 of Baharan cultivar and in general, total mean grain yield was 3% higher than the average of whole genotypes. Due to the good condition of M-94-15 line reaction to stripe rust (O-30MR) and leaf rust (O-30MSS) diseases, as well as the resistance to grain shattering and good bread making quality, this line was selected for study at the level of farmers' fields. Wheat line M-94-15 based on its favorable agronomic characteristics, suitable earliness and good bread making quality was released in 2019 as Farin for cultivation in temperate agro-climatic regions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bread wheat
  • Agronomic characteristics
  • Grain yield potential
  • International nurseries
Anonymous, 2021. Statistical year book of agricultural crops. 1st Volume: Filed Crops. Ministry of Jihad-e-Agriculture, Tehran, Iran. (in Persian). 89 pp.
 
 
Esmaeil zadeh Maghadam, M., Amini, A., Pirayshfar, B., Khodarahmi, M., Mehvar, M. R., Najafi Mirak, T., and Najafian, G. 2015. Hand book of wheat (planting, growing, harvesting), Agricultural Education Publication, 426 pages.
 
 
Bakhtiar, F., Najafian, G., Kafashi, A. K., Jafar-Nejad, A., Hassani, F., Zareh Faiz Abadi, A., Amin Azarm, D., Nabati, E., and Abdi, H. 2021. Genotype × environment interaction on grain yield of bread wheat (Triticum aestivum L.) promising lines in temperate regions of Iran. Iranian Journal of Crop Sciences. 23(2): 142-157 (In Persian). DOR: 20.1001.1.15625540.1400.23.2.4.0.
 
 
Najafian, G., Bakhtiar, F., Nazeri, A., Afshari, F., Ghandi, A., Nabati, E., Zakeri, A., Hassan Pour, J., Tabatabaei, N., Yassaei, M., Atahossain, S. M., Khodarahmi, M., Nikzad, A. R., Ahmadi, G. H., Nikooseresh, R., Jafar Nezhad, A., Abdi, H., and Zarea Faizabadi, A. 2018. Rakhshan new bread wheat cultivar, with high grain yield potential, resistance to wheat rusts and good bread making quality and suitable for irrigated conditions in temperate agro-climatic zone of Iran. Research Achievements for Field and Horticulture Crops. 7-1:.31-47 (In Persian). DOI: 10.22092/RAFHC.2018.110238.1071.