هاشمی، رقم جدید تریتیکاله برای کاشت در مناطق معتدل کشور

نوع مقاله : آزاد سازی رقم

نویسندگان

1 دانشیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. مشهد، ایران.

2 استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. مشهد، ایران.

3 استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. نیشابور، ایران.

4 استادیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، بخش تحقیقات غلات. کرج، ایران.

5 استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. اصفهان، ایران.

6 کارشناس، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. مشهد، ایران.

7 محقق، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کهکیلویه و بویر احمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. یاسوج، ایران.

10.22092/rafhc.2022.341616.1225

چکیده

 رقم هاشمی با شجره ARDI_1/TOPO1419//ERIZO_9/3/LIRON_1-1/4/FAHAD_4/FARAS_1 از میان مواد شرکت کننده در آزمایش بین­ المللی مقایسه عملکرد تریتیکاله دریافتی از مرکز بین­المللی تحقیقات ذرت و گندم انتخاب و پس از بررسی در مراحل مختلف برنامه­ های به ­نژادی تریتیکاله نامگذاری شد. میزان برتری عملکرد این رقم نسبت به شاهد تریتیکاله جوانیلو 92 در آزمایش یکنواخت سازگاری 25 درصد و در آزمایش­ های تحقیقی-ترویجی نسبت به شاهدهای جوانیلو 92، سناباد و پاژ به‏ ترتیب حدود 12 درصد، 21 درصد و 9 درصد بود. این رقم با عادت رشدی بهاره، علاوه بر برتری عملکرد از زودرسی نسبی در حدود 6-4 روز برخوردار بود و تحمل قابل قبولی نسبت به خوابیدگی، زنگ زرد و تنش شوری نشان داد. بنابراین رقم هاشمی به عنوان یک رقم تریتیکاله زودرس و متحمل به شوری با پتانسیل عملکرد بالا برای کاشت در اراضی کم بازده و حاشیه ­ای مناطق معتدل کشور پیشنهاد می ‏شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Hashemi, a new triticale suitable for cultivation in moderate region of Iran

نویسندگان [English]

  • M. Ghodsi 1
  • R. Aghnum 2
  • A. Jafarnezhad 3
  • M., Khodarahmi 4
  • M. Mahlooji 5
  • H. Tajali 6
  • Z. Azizi 7
1 Associate Professor, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Mashhad, Iran
2 Assistant Professor, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Mashhad, Iran
3 Assistant Professor, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Neyshaboor, Iran.
4 Assistant Professor, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
5 Assistant Professor, Isfahan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Isfahan, Iran.
6 Researcher, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Mashhad, Iran
7 Researcher, Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Yasuj, Iran.
چکیده [English]

Hashemi is a new triticale cultivar with pedigree of ARDI_1/TOPO1419//ERIZO_9/3/LIRON_1-1/4/FAHAD_4/FARAS_1 derived from triticale nurseries receive from CIMMYT and was selected based on its grain yield superiority, in different trials (preliminary, advance and elite yield trials) and released as a new cultivar. Results showed that grain yield of Hashemi (line ET-85-17) was higher the grain yield of Juanillo 92 (check cultivar) in elite regional yield trial by 25%. Correspondingly, superiority of this promising line in On-farm research in comparison with Juanillo 92, Sanabad and Pazh was 12%, 21% and 9%, respectively. Hashemi triticale cultivar has spring growth habit, high yielding potential, early maturity (4-6 day earlier than the check) and is resistant to lodging and yellow rust as well as tolerant to soil salinity. Therefore, this new cultivar is suitable for cultivation in the low-input and marginal lands of moderate regions of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Triticale
  • Moderate region
  • Low-input lands
  • Early maturity
  • Tolerant to salinity
  1. آمارنامه کشاورزی. 1394. جلد اول: محصولات زراعی سال 93- 1392. معاونت امور برنامه­ ریزی، اقتصادی و بین­ المللی، دفتر آمار و فناوری اطلاعات.
  2.  

    • زرقی، ح.، گلیان، ا.، کرمانشاهی، ح. و عاقل، ح. 1389. بررسی اثر رقم، منطقه کشت و مکمل آنزیمی بر انرژی قابل سوخت و ساز تریتیکاله. مجله علوم دامی ایران. دوره (4)، شماره 4 ص. 309-321.

     

    • نظری، م. ع.، امینی بهبهانی، ا. و خراسانی، ف. 1388. طرح احداث مزارع آرمانی تریتیکاله. دفتر امور ذرت دانه ای و محصولات علوفه ای، معاونت تولیدات گیاهی وزارت جهاد کشاورزی.

     

    1. Ammar, K., Mergoum, M. and Rajaram, S. 2004. The history and evolution of triticale.FAO. Rome, Italy 2004.

     

    1. FAO. 2018. http://www.fao.org/faostat.

     

    1. Brennan, J. P., Aw-Hassan, A., Quade, K. J. and Nordblom, T. L. 2002. Impact of ICARDA research on Australian agriculture. Econ. Res. Rep. No 17.

     

    1. Gibson, L. R., Schwarte, A. J., Sundberg, D. and Douglas, L. K. 2007. Planting date effects on winter triticale grain and forage yield. Iowa state University. ISRF04-12.

     

    1. Mergoum, M. and Macpherson, H. G. 2004. Triticale improvement and production. FAO Plant Production and Protection, Paper 179.

     

    1. Skovmand, B., Fox, P. N. and Villareal, R. 1984. Triticale in commercial agriculture: progress and promise. Adv. Agron. 37: 1-45.

     

    1. Varughese, B., Pfeiffer, W. H. and Pena, R. J. 1996. Triticale, A successful alternative crop, Part 1. Cereal Foods World 41(6): 474-482.