رقم جدید گندم نان آبی طلایی سازگار و مناسب کشت در مزارع گندم آبی مناطق معتدل کشور تحت شرایط بهینه و تنش خشکی آخر فصل

نوع مقاله : آزاد سازی رقم

نویسندگان

1 استاد، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

2 استادیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

3 مربی، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

4 استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

5 استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران.

6 مربی، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران.

7 محقق، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد دزفول، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دزفول، ایران.

8 استاد، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

9 مربی، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاروزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زرقان، ایران.

10 استادیار، بخش تحقیقات نظام های نوین زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

11 استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاروزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زرقان، ایران.

12 محقق، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

13 مرب، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.

14 استادیار، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران.

15 استادیار، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.

16 مربی، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاروزی و منابع طبیعی استان مازندران ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران.

17 دانشیار، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاروزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و و ترویج کشاورزی، مغان، ایران.

18 مربی، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاروزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و و ترویج کشاورزی، مغان، ایران.

19 محقق، بخش اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاروزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، میاندواب، ایران

20 استادیار، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران.

21 کارشناس، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

چکیده

رقم جدید گندم نان طلایی از میان لاین های دریافتی از مرکز بین المللی تحقیقات ذرت وگندم (CIMMYT) که در سال 1387 به کشور وارد شد انتخاب گردید و در سال زراعی 89 - 1388 در ایستگاه تحقیقاتی اسلام آباد غرب مورد ارزیابی اولیه قرار گرفت و به دلیل مناسب بودن آن در سال زراعی 90-1389 در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی اقلیم معتدل تحت شرایط آبیاری بهینه و تنش خشکی آخر فصل به‏ترتیب با میانگین عملکرد دانه 6967 و 5370 کیلوگرم در هکتار در مقابل میانگین عملکرد 6857 و 3850 کیلوگرم در هکتار ارقام شاهد پارسی، سیوند، بهار و پیشتاز در هر دو شرایط انتخاب شد. لاین مذکور در سال زراعی 91-1390 در آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته مناطق معتدل کشور تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل در سه منطقه با میانگین عملکرد 4851 در مقابل 4631 کیلوگرم در هکتار رقم شاهد سیروان برای بررسی سازگاری انتخاب شد. میانگین عملکرد لاین مذکور با کد M-91-18 در آزمایش سازگاری اقلیم معتدل طی سال­های 93-1391، در شرایط بهینه 7563 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش خشکی 6385 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با رقم پارسی با عملکرد 8022 کیلوگرم در هکتار در شرایط بهینه و 6200 کیلوگرم در هکتار در شرایط تنش خشکی بود. در آزمایش­های تحقیقی-ترویجی لاین  M-91-18 دارای میانگین عملکرد دانه 9583 کیلوگرم در هکتار در شرایط بهینه و 8042 کیلوگرم در هکتار در شرایط کم آبیاری در مقایسه با رقم پارسی به ‏ترتیب با عملکردهای 7875 و 6828 کیلوگرم در هکتار در شرایط یاد شده بود. پتانسیل عملکرد رقم طلایی در مزارع کشاورزان در استان­ های البرز و کرمانشاه به‏ ترتیب 10070 و10670 کیلوگرم در هکتار بود. واکنش این رقم نسبت به بیماری های زنگ زرد و قهوه‏ای تحت آلودگی مصنوعی نیمه مقاوم بود. رقم طلایی از زودرسی قابل توجهی برخوردار است وکیفیت نانوایی خوبی دارد. این رقم در سال 1396 برای کشت در شرایط نرمال و تنش خشکی آخر فصل در مناطق معتدل کشور معرفی شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Bread wheat cultivar Talaei adapted to irrigated wheat growing areas under in temperate agro-climatic regions optimum and terminal water stressed conditions

نویسندگان [English]

  • G. Najafian 1
  • F. Bakhtiar 2
  • G. H. Ahmadi 3
  • A. K. kafashi 3
  • A. Jafar Nejad 4
  • D. Amin Azarm 5
  • A. Ghandi 6
  • E. Nabati 7
  • A. Zare Faizabadi 8
  • A. R. Nikzad 9
  • J. Hassanpour 10
  • F. Afshari 1
  • A. Zakeri 11
  • M. Atahossaini 12
  • M. Yassaei 11
  • N. Tabatabaei Fard 13
  • Sh. Kia 14
  • Gh. A. Lotfaly Ayeneh 15
  • M. Dalvand 7
  • Sh. Ebrahimnezhad 16
  • S. A. Safavi 17
  • M. A. Dehghan 14
  • A. Malihipour 2
  • K. Shahbazi 18
  • R. Hoshiar 19
  • M. Cheichi 20
  • S. T. Dadrezaei 2
  • A. Nazeri 21
1 Professor, Seed and plant Improvement Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
2 Assistant professor, Seed and plant Improvement Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
3 Researchers, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Kermanshah, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Kermanshah, Iran.
4 Assistant professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Khorasan Razavi, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Mashhad, Iran.
5 Assistant professor. Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Isfahan, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Isfahan, Iran.
6 Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Isfahan, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Isfahan, Iran.
7 Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Seed and Plant Improvement Division, Safiabad Agriculture and Natural Resources Research Center, Agricultural Extension, Education and Research Organization (AREEO), Dezful, Iran.
8 Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Khorasan Razavi, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Mashhad, Iran.
9 Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Fars, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Zarghan, Iran.
10 Assistant professor, Research Area of Modern Agricultural and Garden Systems, Tehran Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
11 Assistant professors, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Fars, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Zarghan, Iran.
12 Researchers, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Khorasan Razavi, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Mashhad, Iran.
13 Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Khozestan, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Ahvaz, Iran.
14 Assistant professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Golestan, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Gorgan, Iran.
15 Assistant professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Khozestan, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Ahvaz, Iran.
16 Researcher, Seed and Plant Improvement Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Mazandaran, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Sari, Iran.
17 Assistant professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Ardebil, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Moghan, Iran.
18 Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Ardebil, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Moghan, Iran.
19 Researcher, Seed and Plant Improvement Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Azarbayjan Gharbi, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Miyandoab, Iran.
20 Assistant professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Hamedan, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Hamedan, Iran.
21 Researcher, Seed and plant Improvement Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
چکیده [English]

A bread wheat breeding line that led to release of Tallaei cultivar introduced from International Research Center for Maize and Wheat (CIMMYT) to Iran through an international nursery in 2009 and was evaluated in a primary trial in Islam Abad-Gharb research station and due to its favorable characteristics was selected for further evaluation. This line showed grain yield of 6967 and 5370 kgha-1 under normal irrigation and terminal drought conditions, respectively, while mean grain yields of four check cultivars: Parsi, Sivand, Bahar and Pishtaz for those two conditions were 6857 and 3850 kgha-1, respectively, Aforementioned line showed grain yield of 4851 kgha-1 in advanced yield trial of temperate regions breeding program under water deficit conditions compared to 4631 khha-1 of drought tolerant check cultivar "Sirvan" in three locations, hence selected for final evaluation in adaptation trial. Grain yield of this line which was presented as M-91-18 at the adaptation trial was 7563 and 6385 kgha-1 against 8022 and 6200 kgha-1 of Parsi check cultivar under normal and water stress conditions, respectively, during two cropping seasons 2012-13 and 2013-14. This line showed overall mean grain yield, of 9583 and 8042 kgha-1 in normal irrigation and water deficit conditions under extensional farmer fields, respectively. For these two conditions check cultivar Parsi showed 7875 and 6828 kgha-1 records. Grain yield potential of this line was recorded as 10070 and 10670 kgha-1 in Alborz and Kermanshah farmers' fields, respectively. According to the latest evaluations the response of this line to yellow and leaf rusts was moderately resistant under severe artificial infection. Wheat line M-91-18 has considerable earliness and good bread making quality and based on its good agronomic characteristics in 2017 this line was released as Tallaei, for cultivation under normal and terminal moisture stress conditions in temperate agro-climatic regions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Irrigated wheat
  • earliness
  • drought tolerance
  • Tallaei
1- احمدی، غ. 1390. بررسی لاین‏های انتخابی گندم نان بهاره با منشاء سیمیت در آزمایش مقایسه عملکرد تحت شرایط آبیاری بهینه و تنش خشکی آخر فصل، گزارش نهایی شماره 39529، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، 20 صفحه.
 
 
2- اسماعیل زاده م.، امینی، ا.، پیرایش فر، ب.، خدارحمی، م.، مهرور، م.، نجفی میرک، ت.، نجفیان، گ. و سایر همکاران. 1394. راهنمای گندم (کاشت، داشت، برداشت)، نشر آموزش کشاورزی، 426 صفحه.
 
 
3- بی نام. 1395. ارقام زراعی (گذشته و آینده)، دفتر برنامه ریزی و پایش امور پژوهشی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، نشریه فنی شماره 51200، 114 صفحه.
 
 
4- بختیار، ف. 1390. ارزیابی مقدماتی عملکرد لاین‏های مختلف گندم برای اقلیم معتدل تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل(WS-PRWYT)، گزارش نهایی شماره 39629، بخش تحقیقات غلات، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر، 24 صفحه
 
 
5- نجفیان، گ. 1391. بررسی لاین‏های به‏نژادی گندم نان در آزمایش‏های مقایسه عملکرد پیشرفته مناطق معتدل کشور تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل (WS-ARWYT)، گزارش نهایی شماره 42089، بخش تحقیقات غلات، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر، 28 صفحه.
 
 
6- نجفیان، گ.1394. بررسی پایداری عملکرد و سازگاری ژنوتیپ‏های امید بخش گندم نان در آزمایش مقایسه عملکرد یکنواخت منطقه‏ای اقلیم معتدل کشور (ERWYT-M-91) تحت شرایط آبیاری بهینه و تنش رطوبتی آخر فصل، گزارش نهایی شماره 47139، بخش تحقیقات غلات، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر، 36 صفحه.
 
 
7- نجفیان، گ.، جاسمی، ش.، نقی پور، ف.، سنجانی، س.، اسفنیاری پور، ا.، کابلی، م.م.، کریم زاده اصل، خ.، خورسندی، ه.، پور پیغمبر، ج.، مرتضی قلی، م.، بابایی گلی، ا.، شفیعی پور، م.ت. و مصلحی، ع. ال. 1400 . نقشه‏های پهنه‏بندی و ارزیابی ویژگی‏های کیفیت گندم تولیدی زارعین مناطق مختلف کشور در سطح استان و شهرستان، نشر آموزش کشاورزی، 191 صفحه.
 
 
8. McIntosh, R. A., Wellings, C. R. and Park, R. F. 1995. Wheat Rusts: An Atlas of Resistance Genes. CSIRO, Australia, pp. 200.
 
9. McNeal, F. H., Konzak, C. F., Smith, E. P., Tate, W. S. and Russell, T. S. 1971. A uniform system for recording and processing cereal research data. U. S. Dept. Agric. Res. Serv., ARS 34-121. 42pp.
 
10. Peterson, R. F., Campbell. A. B. and Hannah, A. E. 1948. A diagramatic scale for estimating rust intensity of leaves and stem of cereals. Can. J. Res. Sect. C 26:496-500.
 
11. Roelfs, A. P., Singh, R. P. and Saari, E. E. 1992. Rust Diseases of Wheat: Concepts and Methods of Disease Management. Mexico, D.F. CIMMYT. 81 pp.