رقم جدید بی‌خار و زودرس گلرنگ پرنیان، مناسب کشت آبی در مناطق معتدل سرد و گرم کشور

نوع مقاله : آزاد سازی رقم

نویسندگان

1 استادیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

2 استادیار، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان ایران.

3 مربی، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، فارس، ایران.

4 دانشیار، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

5 محقق، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ورامین، ایران

6 دانشیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

7 محقق، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

رقم پرنیان حاصل انتخاب تک بوته از توده محلی گلرنگ اصفهان با استفاده از روش گزینش لاین‌های خالص است. این رقم به همراه 14 لاین و رقم به‌ منظور تعیین پایداری و سازگاری، در چهار منطقه کرج، داراب فارس، ورامین و اصفهان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار به مدت دو سال زراعی (1394-1392) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل با استفاده از روش‌های مختلف پایداری نشان داد که رقم جدید پرنیان با بیشترین میزان عملکرد دانه(2794 کیلوگرم در هکتار) و کمترین میزان ضریب تغییرات محیطی(7/2) و واریانس محیطی (40435) به عنوان پایدارترین ژنوتیپ شناخته شد. این رقم در یک بررسی دو ساله دیگر (1394-1392) در شرایط نسبتاً شور در پنج منطقه کرج، داراب، اصفهان، ورامین و زابل به‌ همراه ارقام شناخته ‌شده کشور نظیر صفه، پدیده، گلمهر و گلدشت برتری خود را با عملکرد 2894 کیلوگرم در هکتار نشان داد. در آزمایش‌های تحقیقی تطبیقی رقم جدید پرنیان در سه روستای خدابخش، قاسم آباد و مستی‌خون منطقه زابل کشت و با رقم شاهد صفه مقایسه شد که عملکرد دانه این رقم به ‏ترتیب با میانگین 2865، 2598 و 2947 کیلوگرم در هکتار به مقدار 10، 6 و 23/5 درصد نسبت به شاهد صفه برتری نشان داد. از نظر زمان رسیدگی فیزیولوژیک نیز رقم پرنیان 10 روز زودرس تر از رقم گلرنگ می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Parnian, a new spineless and early safflower cultivar, suitable for relatively cold and warm regions of Iran

نویسندگان [English]

  • A. Omidi 1
  • M. R. Shahsavari 2
  • A. Alhani 3
  • B. Pasebaneslam 4
  • B. Samadi Firozabad 5
  • H. R. Fanaee 6
  • F. Malekpour 7
1 Associate Professor, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
2 Assistant Professor, Seed and Plant Improvement Research Department, Esfahan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Esfahan, Iran
3 Researcher, Seed and Plant Improvement Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Fars, Iran
4 Associate Professor, Seed and Plant Improvement Research Department, Azarbaijan Sharghi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Tabriz,, Iran
5 Researcher, Seed and Plant Improvement Research Department, ،Tehran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Varamin, Iran
6 Associate Professor, Seed and Plant Improvement Research Department, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
7 Researcher , Seed and Plant Improvement Research Department, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
چکیده [English]

Parnian cultivar was primarily selected from Isfahan landraces and for more evaluation for its yield and other agronomic traits was tested along with 14 cultivars in four different environmental conditions including Karaj, Isfahan, Darab and Varamin. The experiments were conducted in randomized complete block designs with 4 replications for two years (2013 -2015). The results showed significant differences among the genotypes. Different stability analysis methods were used to determine stable genotypes. Parnian was selected as a desirable genotype based on its highest grain yield (2794.2 Kgha-1), lowest coefficient of variation (CVi) and lowest environmental variance compared to other genotypes. In addition, the Parnian cultivar was selected as the best genotype in Karaj, Darab, Isfahan and Varamin with an average grain yield of 2894 Kgha-1 for two years under saline soil conditions. Results of on-farm trails in Khodabakhsh, Gasemabad and Mastikhoon in Zabol region (2015-2016) showed that Parnian had grain yields of 2947, 2598 and 2865 Kgha-1, respectively (10%, 6% and 23.5% higher than Soffa check cultivar, respectively). The new cultivar, was also 10 days earlier than check cultivar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Safflower
  • white florets
  • spineless
1-امیدی، ا. 1382. گزارش نهایی پروژه بررسی و تعیین تیپ رشد در ارقام گلرنگ. 15 صفحه.
 
 
2-امیدی، ا.، شهسواری، م.، محمدی، ا.، مطلبی‌پور، ش. و طالب نژاد ،ع. 1383. گزارش نهایی پروژه بررسی سازگاری لاینهای پیشرفته گلرنگ بهاره از نظر عملکرد دانه و روغن. 19 صفحه.
 
 
3-امیدی، ا.، شهسواری، م.، الحانی، ا. و جهان بین، ع. 1389. گزارش نهایی پروژه بررسی فامیل‌های خالص گلرنگ (F6) از لحاظ صفات مهم زراعی در کشت پاییزه. 21 صفحه.
 
 
4-امیدی، ا. و جاویدفر، ف. 1390. گیاه روغنی گلرنگ. مرکز نشر آموزش کشاورزی-دفتر خدمات تکنولوژی آموزشی. 154 صفحه.
 
 
5-امیدی، ا.، شهسواری، م.، الحانی، ا. و جهان‌بین، ع. 1390. گزینش ژنوتیپ‌های جدید گلرنگ (Carthamus tinctorius) برای شرایط محیطی مختلف با استفاده از برخی آماره‌های پایداری. مجله به‌نژادی نهال و بذر. 27-1(3): 303-287.
 
 
6- امیدی، ا. 1393. گزارش نهایی پروژه بررسی لاین‏های خالص گلرنگ حاصل از پرتوتابی از نظر عملکرد دانه و روغن و سایر صفات زراعی. 14 صفحه.
 
 
7- امیدی، ا.، شهسواری، م. ر. و الحانی، ا. 1394. گزارش نهایی پروژه بررسی سازگاری لاین‏های جدید گلرنگ حاصل از پرتوتابی از نظر عملکرد دانه و روغن. 22 صفحه.
 
 
8- امیدی، ا.، شهسواری، م. ر.، الحانی، ا.، پاسبان اسلام، ب.، صمدی، ب. و فنایی، ح. 1395.گزارش نهایی پروژه بررسی عملکرد ارقام و لاینهای جدید گلرنگ در اراضی شور مناطق کشور. 20 صفحه.
 
 
9-پورداد، س. 1385. گلرنگ: ترجمه. نشرسپهر. 123 صفحه.
 
 
10-شهسواری، م. و امیدی، ا. ح. 1380.  گزارش نهایی پروژه انتخاب لینه خالص در توده گلرنگ محلی اصفهان. 45 صفحه.
 
 
11-صادقی، ح. و امیدی، ا. 1382. گزارش نهایی پروژه بررسی واکنش ارقام بهاره و زمستانه گلرنگ به بیماری بوته‌میری فیتوفترایی. 27 صفحه.
 
 
12 – فنایی، ح. 1395. گزارش نهایی پروژه ارزیابی خصوصیات زراعی و عملکرد ارقام و لاین‌های جدید گلرنگ به تنش خشکی در منطقه سیستان. 23 صفحه.
 
 
13. Eberhart, S. and Russell, W. A. 1966. Stability parameters for comparing varieties. Crop Sci 6: 36-40.
 
 
14. Francis, T. R. and Kannenberg, L. W. 1978. Yield stability studies in short season maize: I. A. Descriptive method for grouping genotypes. Can. J. Plant Sci. 58: 1029-1034.
 
 
15. Nassar, R. L. and Rezaei, M. 2009. Studies on estimation of phenotypic stability: Test of significance for non-parametric measures of phenotypic and genotype environmental components of variability. III. Multiple lines and crosses. Heredity 23:339-365.
 
 
16. Omidi, A. H., Khazaei, H. and Hangbo, S. 2009. Variation for some important agronomic traits in 100 spring safflower (Carthamus tinctorius L.) genotypes. American-Eurasian J. Agric. & Environ. Sci 5: 791-795
 
 
17. Singh, V. 2005. Annual Report of Ad Hoc Project on "To study the usefulness of petal from Indian cultivars of safflower for developing value added products of edible nature." Paper presented at Group Monitoring Workshop on DST, New Delhi, February 3–5, pp. 7–11.
 
 
18. Weiss, E. A. 1983. Oilseed Crops. Chapter6. Safflower. Longman Group Limited. Longman House, London, UK. Pp. 216-281