کاسپین رقم سویا جهت کشت تابستانه در مناطق گرم و مرطوب شمال ایران

نویسندگان

1 محقق، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران.

2 استادیار، بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران.

3 مربی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران.

4 کارشناس، مدیریت زراعت سازمان جهاد کشاورزی مازندران، ساری، ایران.

5 کارشناس ترویج، سازمان جهاد کشاورزی مازندران، ساری، ایران.

6 کارشناس، شرکت توسعه کشت دانه‌های روغنی، مازندران، ساری، ایران.

چکیده

به منظور دستیابی به ارقام سویای سازگار با عملکرد بالا و طول دوره رشد مناسب، در سال 1371 رقم تلاربا ارقام مختلف از جمله Hill تلاقی داده شد. بررسی نسل اول و نسل‏ های در حال تفکیک در طی سال‏ های 77-1372 انجام شد. لاین‏ های خالص به دست آمده طی سال‏ های 86- 1378 در آزمایشات مقایسه عملکرد مقدماتی، مقایسه عملکرد دو ساله و مقایسه عملکرد ناحیه‏ ای با ارقام رایج سویا مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند و لاین‏ های برتر در آزمایشات به زراعی و تحقیقی- ترویجی نیز با ارقام رایج محلی مقایسه شدند. در مجموع لاین 033 (کاسپین) با متوسط عملکرد 3650 کیلوگرم در هکتار نسبت به ارقام سحر و هیل برتر بوده و از نظر تحمل به بیماری پوسیدگی زغالی نیز در حد ارقام رایج بود. لاین 033 علاوه بر عملکرد بالا از نظر سایر خصوصیات زراعی از جمله سرعت رشد بالا، ارتفاع بلند و فاصله مناسب نخستین غلاف از سطح زمین و امکان برداشت با کمباین با کمترین ضایعات، مقاومت به خوابیدگی، مقاومت به ریزش و تحمل خشکی و تحمل بیماری پوسیدگی زغالی نیز رقم مناسب بود و به همین دلیل جهت جایگزینی رقم هیل در زراعت تابستانه در مناطق شمال کشور پیشنهاد گردید. بر اساس تایید کمیته انتخاب و نامگذاری رقم سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی لاین 033 به عنوان رقم کاسپین نامگذاری شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Caspian, a soybean cultivar suitable for summer cropping in the moderates warm and humid regions of north part of Iran

نویسندگان [English]

  • Gh. Arab 1
  • S. Rayatpanah 2
  • E. Hezarjaribi 3
  • A. Farhadi 1
  • M. Fathi 1
  • S. Mozaffari 4
  • S. Yesari 5
  • Sh. Aliyannezhad 5
  • M. Messhenas 4
  • A. A. Zabihi 6
1 Researcher, Seed and Plant Improvement Research Department, Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Sari, Iran
2 Assistant Professor, Plant Protection Research Department, Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Sari, Iran.
3 Researcher, Golestan, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Gorgan, Iran.
4 Researcher, Department of Agronomy, Agricultural Jihad Organization of Mazandaran, Sari, Iran.
5 Extension agent, Agricultural Jihad Organization of Mazandaran, Sari, Iran.
6 Farm Expert, Mazandaran Oil Seed Crop Development Company, Sari, Iran.
چکیده [English]

To achive soybean varieties with high performance and the proper growth length, Telar cultivar was crossed with different soybean varieties including Hill, in 1992. Evaluation of the generation, segregatings generations of different populations was done during 1993-1998. During 1999-2007, pure lines from different families were evaluated in the preliminary and advance yield trials and then were compared with commercial cultivars in the uniform regional trials. The superior soybean lines were compared with the local checks in agronomy tests and also on-farm trials. In total, line 033 (Caspian) with yieled of 3650 kgha-1 had better yieled compared to Hill and Sahar varieties and its resistance to charcoal rot disease of soybean was as same as commercial varieties. In addition to the high performance, Caspian cultivar had some appropriate agronomic characteristics such as high growth rate, proper height and distance of the first pod from the ground surface, which makes it possible for harvesting this cultivar by combine, resistance to lodging and shatering, drough tolerance, resistance to charcol rot disease , hence itwas recommended to be replaced with Hill cultivar for summer cropping in northern regions of Iran. Line 033 was released as Caspian based on confirmation of variety Release Committe of Agricultural Research, Education and Extension Organization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soybean
  • hybridization
  • pure lines
1- رعیت پناه، س. و علوی، و. 1385. بررسی بیماری پوسیدگی زغالی در مازندران. نشریه علوم کشاورزی و منابع طبیعی 3: 114-107.
 
 
2- عرب، غ. 1372. تهیه مواد ژنتیکی سویا و بررسی نسل اول. مرکز تحقیقات کشاورزی مازندران. مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی. شماره فروست 266/72 مورخ 9/11/72. 7 صفحه.
 
 
3- عرب،غ. 1378. بررسی نسل‏های در حال تفکیک سویا. مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران. مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی. شماره فروست 232/85  مورخ 22/1/78. 10 صفحه.
 
 
4- عرب، غ. 1378. مقایسه عملکرد مقدماتی لاین‏های خالص سویا درشرایط بهاره دیم مازندران. مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران. مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی. شماره فروست 232/85 مورخ 22/1/78. 7 صفحه.
 
 
5- عرب، غ. 1384. مقایسه عملکرد لاین‏های خالص سویا در شرایط بهاره دیم مازندران. مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران. مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی. شماره فروست 273/84 مورخ 31/3/84. 17 صفحه.
 
 
6- عرب، غ. 1386. بررسی و تعیین سازگاری لاین‏های امید بخش سویا در مناطق مختلف مازندران. مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران. مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی. شماره فروست 816/86 مورخ 1/8/86. 11 صفحه.
 
 
7- عرب، غ. 1390. بررسی اثرات کشت مخلوط نسبت‏های مختلف بذر واریته‏های سویا در افزایش راندمان. مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران. مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی. شماره فروست 295/90 مورخه20/3/90. 18 صفحه.
 
 
8 - عرب، غ. 1390. گزارش معرفی سویا رقم کاسپین. مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی. 16 صفحه.
 
 
9. Boerma, H. R. and Specht, J. E. 2004. Soybeans: Improvement, Production, and Uses. Third Edition, American Society of Agronomy, Crop Science Society of America, Madison, Wisconsin, USA, 1144 pp.
 
 
10.Fehr, W. R. 1987. Principles of cultivar development. Vol. 1. Word leaders in Soya, 2015-2016.
 
 
11. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), Economic Statistics Team, Sangita Dubey, Statistics Division (ESS), production based on annual data, email address: faostat@fao.org, Viale delle Terme di Caracalla, 00153 Rome, Italy Leader.
 
 
12.Olaya, G. and Abawi, G. S. 1996. Effect of water potential on mycelial growth and on production and germination of sclerotia of Macrophomina phaseolina. Plant Dis. 80: 1347 – 1350.
 
 
13.Wyllie, T. D. 1988. Charcoal rot of soybean-current status. Soybean Diseases of the North Central Region. The Amer. Phytopathol. Soc. P. 106 − 113.