اکباتان، اولین رقم چغندرقند ایرانی مقاوم به ریزوکتونیا و متحمل به ریزومانیا

نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 مربی، بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران.

2 استادیار، بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران.

3 مربی، بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

4 دانشیار، بخش تحقیقات چغندرقند، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

5 استادیار، بخش تحقیقات چغندرقند، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

6 محقق، بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران.

7 استادیار، بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران.

چکیده

استفاده از ارقام مقاوم بهترین روش کاهش خسارت بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه و ریزومانیا در چغندرقند می‌باشد. به منظور تهیه رقم مقاوم، در سال 1382 ژنوتیپ‌های چغندرقند در شرایط آلودگی مصنوعی به ریزوکتونیا ارزیابی و یکی از گرده‌افشان‌ها به‌عنوان مقاوم‌ترین توده به ریزوکتونیا (SB19) انتخاب شد. در سال 1383 از ریشه‌های سالم این توده لاین‌های خودگشن و در سال 1384 بذر هیبرید تهیه شد. هیبریدهای انتخابی طی دو سال و در مناطق مختلف مورد مقایسه عملکرد قرار گرفتند وهمزمان مقاومت لاین‌های گرده‌افشان در میکروپلات‌های ایستگاه همدان مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین عملکرد شکر هیبریدی که والد پدری آن سپس به عنوان والد پدری رقم اکباتان انتخاب شد 10/2 تن در هکتار و شاخص بیماری والد پدری آن 2/16 بود. در سال 1386، میانگین عملکرد شکر این هیبرید در مناطق غیر آلوده و آلوده به ترتیب 9/1 و 7/0 تن در هکتار بود. بر اساس نتایج ارزیابی عملکرد و مقاومتبه ریزوکتونیا، ده لاین برتر انتخاب و در سال 1388 به منظور تهیه هیبرید مقاوم به ریزوکتونیا و متحمل به ریزومانیا، از تلاقی آن‌ها با دو والد مادری مقاوم به ریزومانیا 18 هیبرید تهیه و طی سال‌های 1389 و 1390 در سه منطقه مختلف که دارای آلودگی طبیعی به بیماری بودند، مقایسه عملکرد شدند. میانگین عملکرد دوساله شکر هیبرید (7112×SB36) × S1-24 که در نهایت به عنوان رقم اکباتان نامگذاری شد، در این مناطق به ترتیب 8/7، 8/9، 3/99/3 تن در هکتار بود. به‌طورکلی نتایج نشان داد که عملکرد و مقاومت رقم اکباتان، مشابه رقم مقاوم خارجی بود. زمان لازم برای رسیدن به %90 جوانه‌زنی بذر اکباتان80 ساعت ثبت شد که بسیار سریع‌تر از رقم‌های فلورس و جلگه بوده و بیانگرسرعت‌بالای جوانه‌زنی این رقم می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ekbatan: The First Iranian Sugar beet Cultivar with Resistance to Rhizoctonia and Tolerance to Rhizomania

نویسندگان [English]

  • Hasan Ebrahimi Koulaei 1
  • hamed mansouri 2
  • Jamshid Soltani 3
  • Seyyed Bagher Mahmoudi 4
  • Mohsen Aghaeezadeh 5
  • Mehdi Hasani 6
  • Mohammad Reza Orazizadeh 5
  • Adel Pedram 7
1 Researcher, Sugar Beet Research Department, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Hamedan, Iran.
2 Assistant Professor, Sugar Beet Research Department, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Hamedan, Iran.
3 Researcher, Sugar Beet Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Mashhad, Iran.
4 Associate Professor, Suger Beet Seed Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran.
5 Professor, Suger Beet Seed Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran.
6 Researcher, Sugar Beet Research Department, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Hamedan, Iran.
7 Assistant Professor, Sugar Beet Research Department, Azarbayjan gharbi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Urmia, Iran.
چکیده [English]

Using resistant cultivars is the best way to reduce damages caused by sugar beet root rot and rhizomania. In order to develop resistant cultivar to these diseases, sugar beet genotypes were evaluated under artificial inoculation to rhizoctonia and one of the pollinators was selected as the most resistant population to rhizoctonia (SB19) in 2003. Self-fertile lines and hybrids were derived from non-inoculated roots of this population in 2004 and 2005, respectively. Selected hybrids were compared in terms of yield in different regions for two years and also pollinator lines were evaluated in terms of resistance under micro plot conditions in Hamedan. Results showed that sugar yield of a hybrid that its pollinator was selected as Ekbatan cultivar’s pollinator was 10.2 t.ha-1 and decease index of its pollinator was 2.16. Average sugar yield of Ekbatan in infested and non- infested regions with rhizoctonia was 9.1 and 7.0 t.ha-1, respectively. According to the results of yield and resistance to rhizoctonia evaluation, 10 superior lines were selected. In order to obtain resistant hybrid to rhizoctonia as well as tolerant torhizomania, 18 hybrids were developed by crossing those 10 superior lines with some male sterile lines that were resistant to rhizomania. Yield comparison of the hybrids was performed in three different regions that were naturally infested with rhizoctonia and rhizomania during 2010 and 2011. Two-years averages of sugar yield for (7112*SB36)*S1-24 hybrid that was released as Ekbatan in those regions were 8.7, 8.9 and 9.3 ton.ha-1, respectively. In general, results indicated that yield and resistance of Ekbatan cultivar was similar to the foreign resistant cultivar. The time needed to reach 90% seed germination by Ekbatan was 80 hours that is faster than that for Flores and Jolgeh cultivars. This indicates the higher germination rate of this cultivar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sugar beet
  • germination rate
  • pythium
  • resistance to disease
  • rhizomania
  • root rot
1- سلطانی‌نژاد، س.، محمودی، س. ب. و فرخی‌نژاد، ر. 1386. بررسی خصوصیات جدایه‌های ریزوکتونیای چغندرقند در ایران. مجله چغندرقند. 23: 135-150.
 
 
2- صادق‌زاده حمایتی، س. 1395. گزارش علمکرد پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند. کرج. موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند. 196 صفحه.
 
 
3- محمودی، س. ب.، مصباح، م.، علیزاده، ع. و ابراهیمی کولایی، ح. 1382. مقایسه روش‌های مختلف ارزیابی مقاومت به پوسیدگی ریزوکتونیایی ریشه و طوقه چغندرقند در ژنوتیپ‌های منتخب چغندرقند. مجله چغندرقند. 1: 19-30.
 
 
4. Benker, M. 2000. Rhizoctonia root rot – Can resistant sugar beet varieties contribute to control the disease? Gottinger zuckerrubentagung. Gottingen, Germany. 693-697.
 
 
5. Buttner, G., Pfahler, B. and Marlander, B. 2004. Greenhouse and field techniques for testing sugar beet for resistance to Rhizoctonia root and crown rot. Plant Breed. 123: 158-166.
 
 
6. Harveson, R. M., Stack, J. P., Watkins, J. E., Giesler, L. J. and Chacky, J. L. 2003. "EC03-1885 Sugar Beet Disease Profiles I: Fungal Root Rots". Historical Materials from University of Nebraska-Lincoln Extension. 1607.
 
 
7. Hecker, R. J. and Ruppel, E. G. 1977. Rhizoctonia root rot resistance in sugar beet: breeding and related research. J. Am. Soc. Sugar Beet Technol. 19: 246-256.
 
 
8. McGrann, G. R., Grimmer, M. K., MUTASAGÖTTGENS, E. S. and Stevens, M. 2009. Progress towards the understanding and control of sugar beet rhizomania disease. Mol. Plant Pathol. 10(1): 129-141.
 
 
9. Molard, R. M. 2000. Towards healthier and better sugar beet. 63e congres institut international de recherches betterravieres, Interlaken, Switzerland. 85-91 pp.
 
 
10. Ohkura, M., Abawi, G. S., Smart, C. D. and Hodge, K. T. 2009. Diversity and aggressiveness of Rhizoctonia solani and Rhizoctonia-like fungi on vegetables in New York. Plant Dis. 93: 615-624.
 
 
11. Panella, L. W. 1998. Screening and utilizing Beta genetic resources with resistance to Rhizoctonia root rot and Cercospora leaf spot in sugar beet breeding program. 4th International Beta Genetic Resources Workshop and World Beta Network Conference Held at the Aegean Agricultural Research Institute, Izmir, Turkey 12: 62-72.
 
 
12. Scholten, E. O., Panella, L. W., De Bock, T. S. M. and Lange, W. 2001. A greenhouse test for screening sugar beet (Beta vulgaris) for resistance to rhizoctonia solani. Eur. J. Plant Pathol. 107: 161-166.
 
 
13. Strausbaugh, C. A., Eujayl, I. A., Panella, L. W. and Hanson, L. E. 2011. Virulence, distribution and diversity of Rhizoctonia solani from sugar beet in Idaho and Oregon. Can. J. Plant Pathol. 33:210-226.