هانا، رقم جدید گندم دوروم مناسب برای کشت در اقلیم معتدل ایران

نوع مقاله : آزاد سازی رقم

نویسندگان

1 موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

2 بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مراکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران.

3 بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر، مراکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، مشهد، ایران

4 بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر، مراکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

5 موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

 
رقم هانا در سال زراعی 88-1387 با میانگین عملکرد 7547 کیلوگرم در هکتار در خزانه‌های بین‌المللی، در سال زراعی 89-1388 با میانگین عملکرد 9666 کیلو‌گرم در هکتار در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی (PRDYT) و در سال زراعی 90-1389 با میانگین عملکرد 6768کیلوگرم در هکتار در آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته (ARDYT) به مراحل بعدی برنامه به‌نژادی گندم دوروم برای مناطق معتدل راه یافت. در آزمایش سازگاری که طی دو سال زراعی 91-1390 و 92-1391 در چهار ایستگاه تحقیقاتی اجرا گردید، این لاین با میانگین عملکرد 7938 کیلوگرم در هکتار حدود شش درصد برتر از شاهد دنا (با عملکرد 7478 کیلوگرم در هکتار) بود. تجزیه پایداری عملکرد دانه لاین‌های امید‌بخش گندم دوروم نشان داد که رقم جدید دارای پایداری عملکرد دانه مطلوبی می‌باشد. از نظر کیفیت سمولینا، این لاین با میانگین درصد پروتئین %1/12 در گروه خوب قرار دارد. رقم هانا از نظر واکنش به بیماری‌های زنگ گندم از جمله زنگ زرد و زنگ قهوه‌ای نیز وضعیت مطلوبی داشت و به هردو پاتوژن عامل بیماری مقاومت نشان داده است. لاین جدید در بررسی‌های تحقیقی - تطبیقی %39 و در بررسی‌های تحقیقی- ترویجی چهار درصد برتر از شاهد دنا بود. در مجموع با توجه به نتایج مطالعات انجام شده که نشان دهنده پتانسیل عملکرد دانه بالا، سازگاری و پایداری عملکرد بالا و مقاومت به بیماری‌های زنگ زرد و زنگ قهوه‌ای رقم جدید می‌باشد، نامگذاری آن برای کشت در مناطق معتدل کشور پیشنهاد و نهایتاً با نام رقم جدید هانا معرفی گردید. این رقم برای کشت در اراضی واقع در مناطق معتدل کشور از جمله استان‌های تهران، البرز، خراسان رضوی، اصفهان و قسمت‌های مرکزی و شمالی کرمانشاه، فارس و لرستان توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Hana, a New Durum Wheat Cultivar Adapted to Wheat Growing Areas Intemperate Agro-Climate Zone of Iran

نویسندگان [English]

  • Tohid Najafi Mirak 1
  • Shahryar Sasani 2
  • Manoocheher Khodarahmi 1
  • Aliakbar Moayedi 3
  • Ahmad Jafarnzhad 3
  • Majid Taherian 3
  • Akbar Ghandi 4
  • Farzad Afshari 5
1 Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran
2 Assistant Professor, Seed and Plant Improvement Research Department, Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Kermanshah, Iran.
3 Seed and Plant Improvement Department, Khorasane-razavi Agricultural and Natural Resources Research Center, AREEO, Mashhad, iran
4 Seed and Plant Improvement Department, Esfahan Agricultural and Natural Resources Research Center, AREEO,Esfahan, iran
5 Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization(AREEO), Karaj, Iran
چکیده [English]

Hana (DM-90-14) was selected from international durum wheat nurseries with grain yield of 7547 kgha-1in cropping season 2009-10. This line was assessed in the regional yield trials in four cropping seasons,from 2009 to 2013, in four locations of temperate agro-climate zone of Iran. Hana had a grain yield of 9666 and 6768 kgha-1 in preliminary and advanced yield trials, respectively. In elite regional yield trial in 2011-12 and 2012-13 this line with 7938 kg ha-1 was selected as a superior line based on its grain yield and yield stability. Hana also has a high quality for semolina as well as high protein content (12.1%). The results of on farm trials in Kermanshah showed that this cultivar with grain yield of 8934 kg ha-1was superior than check cultivar, Dena, with grain yield of 6440kg ha-1. Based on its high grain yield, yield stability, quality of semolina and resistance to yellow and leaf rusts, line DM-90-14 released as a new durum wheat cultivar with name “Hana” for temperate agro-climate zone of Iran including Tehran, Alborz, Isfahan, Khorasane Razavi and the north of Kerman, Lorestan, Kerrmanshah and Fars provinces.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Durum wheat
  • New Cultivar
  • Temperate zone
  • Iran

مراجع

1-  بی‌نام. 1391. آمارگندم دوروم، وزارت جهاد کشاورزی. قابل دسترسی در سایت: www.iranwheat.ir.
 
 
2-  بی‌نام. 1394. برنامه تکثیر و تدارک بذر گندم، سال زراعی 95-1394. دفتر غلات، حبوبات و نباتات علوفه‌ای، وزارت جهاد کشاورزی.
 
 
3-  میثمی، م. 1394. سرانه مصرف ماکارونی هر ایرانی 5/6کیلوگرم است. خبرگزاری جمهوری اسلامی،ایرنا، تاریخ خبر: 18/07/94. قابل دسترسی در سایت: https://www.irna.ir .
 
 
4-  نجفی میرک، ت.، شهبازی‌پور شهبازی، ع.، محمدی، ع.، افشاری، ف.، بهاری، م.، اکبری مقدم، ح.، رستمی، ح.، لطفعلی آینه، غ.، مویدی، ع.، دستفال، م.، فرزادی، ح. و احمدی، غ. 1394. شبرنگ، رقم جدید گندم دوروم مناسب برای کشت در اقلیم گرم و خشک جنوب ایران. مجله علمی- ترویجی انتقال یافته‌های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی. 2 (2): 100-89.
 
 
5. Anonymous. 2009. Standard method of analysis. International Association for Cereal Science and Technology (ICC). Vienna, Austria.
 

6. McNeal, F. H., Konzak, C. F., Smith, E. P., Tate, W. S. and Russell, T. S. 1971. A uniform system for recording and processing cereal research data. U. S. Dept. Agric. Res. Serv., ARS 34-121. 42pp.
 

7. Peterson, R. F., Campbell, A. B., and Hannah, A. E. 1948. A diagramatic scale for estimating rust intensity of leaves and stem of cereals. Can. J. Res. Sect. C, 26:496-500.
 

8. Roelfs, A. P., Singh, R. P. and Saari, E. E. 1992. Rust Diseases of Wheat: Concepts and Methods of Disease Management. Mexico, D.F. CIMMYT. 81 pp.
 

9. McIntosh, R. A., Wellings, C. R. and Park, R. F. 1995. Wheat Rusts: An Atlas of Resistance Genes. CSIRO, Australia, pp. 200.
 
یافته‌های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی
دوره 8، شماره 1
تیر 1398
صفحه 1-12

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 مرداد 1397
  • تاریخ بازنگری: 20 آبان 1397
  • تاریخ پذیرش: 22 اسفند 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار