کوثر، رقم زودس سویا مناسب کشت بهاره استان لرستان و مناطق معتدل

نوع مقاله : آزاد سازی رقم

نویسندگان

1 استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی- باغی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

2 محقق، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم‌آباد، ایران

3 استاد ، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

4 محقق، پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی، سازمان انرژی اتمی ایران

5 استادیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

معرفی ارقام زودرس و متحمل به بیماری بوته‌میری تاثیر بسزائی در توسعه کشت و تولید سویا در اقلیم معتدل کشور مخصوصاً مناطق معتدل استان لرستان که دارای پتانسیل خوبی برای تولید این محصول در کشور هستند خواهد داشت. با هدف تولید و معرفی ارقام زودرس سویا در مناطق معتدل کشور، در سال 1372 پروژه مشترکی مابین موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر و سازمان انرژی اتمی انجام شد که در این پروژه بذر رقم سویای دیررس کلارک تحت اشعه گاما قرارگرفت. بذور اشعه دیده در مزرعه کشت و پس از چهار نسل بررسی و ارزیابی صفات زراعی جهش‌یافته، 47 موتانت زودرس گزینش شدند. موتانت‌های گزینش شده در آزمایشات مقدماتی و نهائی عملکرد در لرستان مورد ارزیابی قرار گرفتند که در نهایت موتانت M.7 با توجه به زودرسی و عملکرد مطلوب انتخاب شد. این موتانت با 110 روز طول دوره رشد و عملکرد 3300 کیلوگرم در هکتار، 15 روز زودرس‌تر از رقم شاهد کلارک با عملکرد 3279 کیلوگرم در هکتار بود. همچنین عملکرد آن 500 کیلوگرم در هکتار بیشتر از عملکرد رقم زودرس TMS با طول دوره رشد 108 روز بود. آزمایشات تکمیلی نشان داد که موتانت M.7 متحمل به شرایط کم‌آبی و مقاوم به بیماری پوسیدگی ساقه و ریشه فیتوفترائی است. این موتانت در سال 1394 توسط کمیته معرفی رقم با نام کوثر نامگذاری شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Kousar, a New Soybean Cultivar Suitable for Spring Cultivation in Moderate Regions

نویسندگان [English]

  • H. R. Babaei 1
  • H. Sabzi 2
  • J. Daneshian 3
  • M. Naseri 4
  • S. Rahmanpour 5
1 Assistant Professor, Seed and Plant Improvement Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Mashhad, Iran.
2 Researcher, Seed and Plant Improvement Institute, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Khoramabad, Iran.
3 Professor, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
4 Researcher Agricultural, Medical and Industrial Research Institute, Atomic Energy Organization of Iran.
5 Assistant Professor, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
چکیده [English]

Release of early maturity and tolerant soybean cultivars to phythophtroa disease has a significant effect on development of cultivation and production of this crop in the temperate climate of the country, especially the temperate regions of Lorestan province, that have a good potential for producing soybean in the country. In order to generate and release early mature soybean cultivars, a corporative project conducted by Seed and Plant Improvement Institute (SPII) and Atomic Energy Organization of Iran in 1372 in which seeds of Clark var. were exposed with gama ray. The irradiated seeds were sown in field and were evaluated for the mutated agronomic traits for 4 successive generations and eventually 47 early mature mutants were selected. Finally, after evaluating the selected mutants in the preliminary and adaptability yield trials, M.7 mutant was found as a superior genotype based on its early maturity and desirable grain yield. This mutant with 110 day growth period was 15 day earlier than Clark variety and also with grain yield of 3300 Kgha-1, its yield was 500 Kgha-1 higher than early mature variety TMS. Complementary experiments showed that M.7 mutant is tolerant to water deficit conditions and resistant to root and stem rot disease caused by phythophtora soja. This mutant was released as Kousar by Cultivar Release Committee of Iran in 1394.

کلیدواژه‌ها [English]

  • soybean
  • mutation
  • phythophtora root and stem rot disease
  • water deficit conditions
  • (phythophtora soja)

مراجع

1- بابائی، ح. ر. 1379. گزارش نهائی آزمایش مقایسه عملکرد موتانت‌های خالص سویا. شماره 77167-12-100. 16 صفحه.
 
 
2- دانشیان، ج. 1389. گزارش نهائی تاثیر تنش کم‌آبی بر عملکرد و ویژگی‌های کیفی دانه ارقام و لاین‌های سویا. شماره 89091-03-2.
 
 
3- سبزی، ح. 1392. گزارش پروژه تحقیقی ترویجی مقایسه عملکرد دانه ارقام سویا رایج در منطقه الشتر. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان (نشریه داخلی). 3 صفحه.
 
 
4- ناصری، م. 1375. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی امکان ایجاد لاین‌های جدید زودرس از دو رقم سویا. بخش کشاورزی هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران. شماره 72563-12-100.
 
 
5- یوسفی، ف.، سبزی، ح. و ترکمانی، ح. 1376. گزارش نهائی مقایسه مقدماتی موتانت‌های خالص سویا. شماره 76749-12-100. 17 صفحه.
 
 
6. Chen, X., Shen, G., Wang, Y., Zheng, X. and Wang, Y. 2007. Identification of Phytophthora sojae genes up regulated during the early stage of soybean infection. FEMS Microbiology Letter 269: 280-288.
 
 
7. Dorrance, A. E., Jia, H. and Abney, T. S. 2004. Evaluation of soybean differentials for their interaction with Phytophthora sojae. Online. Plant Health Progress doi:10.1094/PHP-2004-0309-01-RS.
 
 
8. Harten, V. 1998. Mutation breeding-theory and practical breeding. Cambridge UniversityPress, Cambridge, UK.
 
 
9. Nagatomi, S., Amano, E. and Akao, S. 1992. Nodulation mutants using physical mutagen in soybean. Biol. Resour. R & D Centre, fukui pref. University.
 
 
10. Nakagawa, H. 2009. Induced mutations in plant breeding and biological researches in Japan. Q.Y. Shu (ed.), Induced Plant Mutations in the Genomics Era. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, 2009, 51-58
 
 
11. Neto, T. A. and Alves, M. C. 1997. Induction of mutations for earliness in the soybean cultivar Paraná. Brazilian Journal of Genetics. Vol.20 no. 1.
 
 
12. Patil, A., Taware, S. P., Oak, M. D., Tamhankar, S. A. and Rao, V. A. 2007. Improvement of oil quality in soybean [glycine max (L.) Merrill] by Mutation breeding. Jam Oil Chem. Society (2007) 84: 1117-1124.
 
 
13. Rizk, M. A. and Moussa, T. A. A. 2003. Impact of gama irradiation stresses I. response of gama- irradiated Sugarbeet seeds to infection by soil-borne fungal pathogens. Pakistan Journal of plant pathology (2003) .2 (1): 28- 38.
 
 
14. Saghai-Maroof, M. A., Soliman, K. M., Jorgensen, R. A. and Allard, R. W. 1984. Ribosomal DNA spacer-length polymorphisms in barley: Mendelian inheritance, chromosomal location, and population dynamics. Proc. Natl. Acad. Sci U. S. A. 81: 8014-8018.
 
 
یافته‌های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی
دوره 7، شماره 2
بهمن 1397
صفحه 127-138

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 تیر 1395
  • تاریخ بازنگری: 06 شهریور 1396
  • تاریخ پذیرش: 25 اسفند 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار