تعیین ارقام مناسب گرده دهنده برای ارقام زیتون (Olea europaea L.) ابوسطل و کایسی

نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی زنجان

2 دانشیار بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران.

3 کارشناس ایستگاه تحقیقات زیتون طارم، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران.

4 دانشجوی دکترای گروه باغبانی دانشگاه زنجان، زنجان.

چکیده

خودناسازگاری گرده در ارقام زیتون یکی از مشکلات توسعه کشت زیتون است. این مطالعه برای تعیین گرده‌دهنده مناسب ارقام زیتون ابوسطل و کایسی در منطقه طارم انجام گردید. در این آزمایش اثر ارقام گرده‌دهنده ابوسطل، میشن، گروسان، کایسی، ژلوت، وردیال دخائن، پیکودو، کورنیکابرا و رقم زرد بر ارقام گرده‌گیرنده ابوسطل و کایسی در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با 10 تیمار و سه تکرار مورد مقایسه قرار گرفت. در گرده‌افشانی کنترل‌شده، گل‌های کامل ارقام گیرنده گرده اخته شد و گرده‌های ارقام گرده‌زا روی گل‌های اخته شده انتقال یافته و گرده‌افشانی انجام گردید. در یک بررسی تکمیلی از شمارش دانه‌های گرده جوانه‌زده روی محیط کشت حاوی عصاره مادگی ارقام ابوسطل و کایسی استفاده گردید. نتایج نشان داد در بین ارقام زیتون گیرنده گرده از نظر صفات تعداد گل‌آذین در شاخه و درصد گل کامل تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد و برای صفت تعداد گل در گل‌آذین تغییرات معنی‌دار در سطح احتمال پنج درصد وجود داشت. نتایج گرده‌افشانی در رقم ابوسطل نشان داد گرده‌های رقم کورنیکابرا با ابوسطل با شاخص سازگاری 59/0، بیش‌ترین سازگاری را داشته و رقم کورنیکابرا گرده‌دهنده مناسبی برای این رقم بود. ارقام گروسان، پیکودو و میشن به ترتیب با شاخص سازگاری 36/0، 24/0 و 24/0 نیز با این رقم سازگار بوده و می‌توانند به‌عنوان ارقام گرده‌زا برای رقم زیتون ابوسطل استفاده ‌شوند. نتایج گرده‌افشانی در رقم کایسی نشان داد، رقم کورنیکابرا با شاخص سازگاری 36/1 بیش‌ترین سازگاری را با رقم کایسی داشته و با این رقم کاملاً سازگار بود. ارقام ابوسطل و زرد به ترتیب با شاخص سازگاری 67/0 و 65/0 نیز با رقم کایسی تا حدودی سازگار بودند. نتایج این ارزیابی نشان داد که مناسب‌ترین گرده‌دهنده برای رقم ابوسطل در مراحله اول رقم کورنیکابرا و در مراحل بعدی به ترتیب ارقام گروسان، پیکودو و میشن بودند. رقم کورنیکابرا با کایسی کاملاً سازگار بوده و رقم گرده‌دهنده مناسب این رقم به شمار می‌رود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Determination of Suitable Pollinizars for Abou-satl and Kaissy Olive Cultivars (Olea europaea L.)

نویسندگان [English]

  • Mahmoud AZIMI 1
  • H. Jafari 2
  • A. Abdollahi 3
  • E. Dastkar 4
1 Scientific member of Zanjan Agricultural and Natural Resources Research and Education
2 Associate Professor, Plant Protection Research Department, Zanjan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Zanjan, Iran.
3 Researcher, Tarom Olive Research Station, Zanjan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Zanjan, Iran.
4 Ph.D Student of Zanjan University.
چکیده [English]

Pollen self-incompatibility of olive cultivars is one of the important problem for development of olive cultivation. This study was carried out to determine the most suitable pollinizer, for Abou-satl and Kaissy olive cultivars in Tarom region. In this experiment effect of Abou-satl, Mission, Grossane, Kaissy, Jlot, Verdial de Jaén, Picudo, Cornicabra and Zard as pollinizer olive cultivars on Abou-satl and Kaissy as pollen receivers were compared using a randomized complete block design with three replications. In the controlled pollination, perfect flowers were emasculated and pollen grains of pollinizer cultivars were spread over emasculated flowers, to allow controlled pollination. In the second method, pollen grains, germinated on medium containing pistil extracts of Abou-satl and Kaissy, were counted. Results showed that among olive cultivars, there were significant difference at the 1% level in the number of inflorescences per shoots and percent of perfect flowers and also number of flowers per inflorescence was significantly different at the 5% level. Moreover, results revealed that Cornicabra with 0.59 compatibility index had the most compatibility with Abou-satl and was suitable pollenizers for this cultivar. Moreover, Grossane, Picudo and Mission cultivars with 0.36, 0.24 and 0.24 compatibility index, respectively, were compatible with Abou-satl and can be used as pollinizers for this cultivar as well. Pollination results in Kaissy cultivar indicated that Cornicabra cultivar with 1.36 compatibility index, had the most compatibility with Kaissy and was perfectly compatible with this cultivar. Abou-satl and Zard cultivars with 0.67 and 0.65 compatibility index with Kaissy, respectively, were partially compatible with this cultivar. The results of this study showed that Cornicabra is the most suitable pollinizer for Abou-satl followed by Grossane, Picudo and Mission cultivars. It was also found that Cornicabra was completely compatible and the best suitable pollinizer for Kaissy cultivar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fruit set
  • Olive
  • pollen germination
  • self-incompatibility and cross pollination

مراجع

1-    زینانلو، ع. ا.، ابراهیم‌زاده، ح.، خلیقی، ا.، و طلائی، ع. 1380. مطالعه گرده‌افشانی و سازگاری به منظور تعیین بهترین گرده‌زا برای زیتون رقم زرد. نهال و بذر، (2) 17: 171-161.
 
 
2-    زینانلو، ع. ا.، طلائی، ع.، ابراهیم‌زاده، ح.، و عظیمی، م. 1381. مطالعه گرده‌افشانی، سازگاری و انتخاب بهترین گرده‌زا برای ارقام زیتون. مجله علوم کشاورزی ایران، (4) 33: 739-729.
 
 
3-    سیفی، ا.، و حسین‌آوا، س. 1393. مطالعه روابط ناسازگاری گرده در زیتون رقم کرونایکی و تأثیر اخته کردن گل‌ها بر نتایج حاصل. پژوهش‌های تولید گیاهی، (4) 21: 163-149.
 
 
4-    عظیمی، م.، خسروشاهلی، م.، و گلمحمدی، م. 1387. بررسی گرده‌افشانی و انتخاب گرده‌زای مناسب برای برخی ارقام زیتون در منطقه طارم. فصلنامه پژوهش و سازندگی، 79: 168-160.
 
 
5. Androulakis, I. I., and Loupassaki, M. H. 1990. Studies on the self-fertility of some olive cultivars in the area of Crete. Acta Hort. 288: 159-162.
 
 
6. Anonymous. 2015. http://www.zanjan.agri-jahad.ir/DesktopModules/ Articles.
 
 
7. Cuevas, J., Rallo, L., and Rapoport, H. F. 1994. Crop load effects on floral quality in olive. Scientia Hort. 59: 123-130.
 
 
8. Cuevas, J., and Polito, V. 1997. Compatibility relationship in "Manzanilo" olive. HortScience 32 (6): 1056-1085.
 
 
9. Cuevas, J., Diaz-Hermoso, A. J., Galian, D., Hueso, J. J., Pinillos, V., Sola, D., and Polito, V. S. 2001. Response to cross pollination and choice of pollinizers for the olive cultivars (Olea europaea L.) 'Manzanilla de Sevilla', 'Hojiblanca' and 'Picual'. Olivae 85: 26-32.
 
 
10. Dimassi, K., Therios, I., and Baltos, A. 1997. The blooming period and self-fruitfulness in twelve Greek and tree foreign olive cultivars. Acta Hort. 474: 275-277.
 
 
11. Fernández-Escobar, R., Gomez-Valledor, G., and Rallo, L. 1983. Influence of pistil extract and temperature on in vitro pollen germination and pollen tube growth of olive cultivars. J. Hortic. Sci. 58 (2): 219-227.
 
 
12. Griggs, W. H., Hartmann, H. T., Bradley, M. V., Iwakiri, B. T., and Whisler, J. E. 1975. Olive pollination in California. California Agr. Exp. Station. Bul. 869
 
 
13. Lavee, S. 1985. Olea europaea. Hand Book of Flowering. 423- 434.
 
 
14. Lavee, S. 1986. Olive. In: Monlise SP (Ed) Handbook of fruit set and development. CRC Press, Boca Raton, Florida. Pp. 261-276.
 
 
15. Lavee, S. 1996. Biology and physiology of the olive. In: IOOC (ed), World Olive Encyclopaedia. International Olive Oil Council. Madrid, Spain, 59-110 pp.
 
 
16. Lavee, S., Taryan, J., Levin, J., Haskal, A. 2002. The significance of cross pollination for various olive cultivars under irrigated intensive growing conditions. Olivae 91: 25-36.
 
 
17. Moutier, N. 2000. Self-fertility and inter-compatibilities of sixteen olive varieties. Pp. 209-211. In: Vitagliano C, Martelli GP (ed) Proceedings of the Fourth International Symposium on Olive Growing. International Society of Horticultural Science, Bari, Italy.
 
 
18. Moutier, N. 2002. Self-fertility and inter-compatibilities of sixteen olive varieties. Acta Hort. 586: 209-212.
 
 
19. Nait Taheen, R., Boulouha, B., and Benchaabane, A. 1995. Study of floral biology characteristics of clones selected from the Picholine marocaine varietal population. Olivae 58: 48-53.
 
 
20. Pinillos, V., and Cuevas, J. 2009. Open-pollination provides sufficient levels of cross-pollen in Spanish mono varietal olive orchards. HortScience 44:499-502.
 
 
21. Pinney, K., and Polito, V. S. 1990. Olive pollen storage and in vitro germination. Acta Hort. 286: 207-210.
 
 
22. Rovira, M., and Tous, J. 2002. Pollen viability in several Arbequina olive oil clones. Acta Hort. 586: 207-210.
 
 
23. Sibbett, G. S., Freeman, M., Ferguson, L., and Polito, V. S. 1990. Effect of topically applied “Sevillano” pollen on normal-seeded and parthenocarpic “Shotberry” fruit set of “Manzanillo” olive. HortTechnology 2 (2): 228-230.
 
 
24. Taslimpour, M. R., Bonyanpour, A. R., and Rahemi, M. 2008. Determining the best pollinizer of olive [Olea europaea (L.) (cv. ‘Dezfoul’)] in Fars Province. Am. Eurasian J. Agrie. Environ. Sci. 4 (6): 682-686.
 
 
25. Therios, I. 2009. Olives. CABI. 399pp.
 
 
26. Zapata, T. R., and Arroyo, M. T. K. 1978. Plant reproductive ecology of a secondary deciduous tropical forest in Venezuela. Biotropica 10: 221-230.
یافته‌های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی
دوره 7، شماره 1
شهریور 1397
صفحه 17-29

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 19 اردیبهشت 1395
  • تاریخ بازنگری: 14 تیر 1396
  • تاریخ پذیرش: 27 اردیبهشت 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار