شوش، رقم جدید گندم نان مقاوم به زنگ زرد، دارای کیفیت نانوایی بالا، مناسب کشت در نظام‌های زراعی مناطق آبی اقلیم گرم و خشک جنوب ایران

نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج

2 بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

3 بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاروزی و منابع طبیعی استان بلوچستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایرانشهر، ایران

4 بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم‌آباد، ایران

5 بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زرقان، ایران

6 بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

7 بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی‌آباد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دزفول، ایران

8 مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

9 بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

چکیده

رقم شوش CBRD-3/STORK × DICOCCOIDES، حاصل برنامه مشترک تحقیقاتی از برنامه اصلاح گندم‌های بهاره ویژه مناطق با عرض جغرافیایی پایین در غرب و مرکز آسیا و شمال آفریقا (AIISWIP) می‌باشد. این رقم  از آزمایش سازگاری که اقلیم گرم و خشک جنوب در سال زراعی 89-1387 به مدت دو سال زراعی و در شش ایستگاه اقلیم گرم و خشک جنوب کشور اجراء شد، بدست آمد. نتایج نشان داد که رقم شوش در ایستگاه‌های مورد ارزیابی دارای پایداری عملکرد دانه است. پتانسیل عملکرد بالا، تحمل نسبتاً خوب آن به گرمای آخر فصل، زودرسی نسبی، مقاومت قابل قبول به بیماری‌های زنگ زرد و قهوه‌ای و کیفیت نانوایی خوب از ویژگی‌های این رقم می‌باشد. رقم شوش برای کشت در مناطق گرم جنوب به خصوص مناطقی که فشار بیماری‌ها و به ویژه زنگ زرد در آن مناطق عامل محدود کننده می‌باشد (استان خوزستان، مناطق جنوبی استان فارس، مناطق گرم استان‌های لرستان، کرمان و کرمانشاه) معرفی گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Shush, a New Bread Wheat Cultivar, Resistant to Yellow Rust and High Bread Making Quality for Cultivation in Agricultural Systems in Irrigated Conditions of Southern Warm and Dry Zone of Iran

نویسندگان [English]

  • M Esmaeilzadeh Moghaddam 1
  • A. Shahbaz Pour-Shabazi 2
  • H. Akbari Moghaddam 3
  • M. Sayahfar 4
  • S. Tahmasebi 5
  • G. Lotfali Aeineh 6
  • M. Farhadi Sadr 7
  • F. Afshari 8
  • M. Dalvand 7
  • A. Zakeri 5
  • N. Tabatabaei 6
  • M. Yasaei 5
  • R. Roohparvar 8
  • A. Malihipour 8
  • S. Kia 9
1 Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran.
2 Seed and Plant Improvement Research Department, West Azarbaijan Agricultural and Natural Resources and Education Center, AREEO, Tabriz, Iran.
3 Seed and Plant Improvement Research Department, Baluchestan Agricultural and Natural Resources and Education Center, AREEO, Iranshahr, Iran
4 Seed and Plant Improvement Research Department, Lorestan Agricultural and Natural Resources and Education Center, AREEO, Khoramabad, Iran.
5 Seed and Plant Improvement Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources and Education Center, AREEO, Zarghan, Iran.
6 Seed and Plant Improvement Research Department, Khozaetan Agricultural and Natural Resources and Education Center, AREEO, Ahwaz, Iran.
7 Seed and Plant Improvement Research Department, Safiabad Agricultural and Natural Resources and Education Center, AREEO, Dezful, Iran.
8 Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.
9 Seed and Plant Improvement Research Department, Golestan Agricultural and Natural Resources and Education Center, AREEO, Gorgan, Iran
چکیده [English]

The Shush variety with CBRD-3/STORK × DICOCCOIDES pedigree has come out from AREO-ICARDA Irrigated Spring Bread Wheat Improvement Project (AIISWIP) for low latitude of west and center of Asia and north of Africa. The cultivar was selected from adaptability tests in hot and dry climates in the south of the countries during two consecutive years (2006-2008) which carried out at six stations located in the hot and dry climates of Iran. The results showed that the Shush in the evaluating stations had stabile grain yield. High grain yield potential, earliness, resistance to terminal heat stress and shattering, high level of resistance to different stripe rust races, good grain quality were there best characteristics of Shush. This cultivar adapted to irrigated wheat growing areas in the Southern Dry and Warm Agro-climatic Zone in Iran especially in Khozestan, West Fars, Warm areas in Lorestan, Kerman and Kermanshah, provinces.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bread wheat
  • Southern Dry
  • Warm Agro clim and Resistance to diseases
1- اسماعیل زاده مقدم م (1385) گزارش نهایی پروژه ارزیابی ژنوتیپ‌های گندم نان در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی ناحیه‌ای برای مناطق با عرض جغرافیایی پایین مرکز، غرب آسیا و شمال آفریقا(CWANA) . مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر. شماره 1122/85، ۲۴ صفحه
 
 
2- اسماعیل زاده مقدم م (1386) گزارش نهایی پروژه ارزیابی ژنوتیپ‌های گندم نان در آزمایش یکنواخت مقایسه عملکرد برای مناطق با عرض جغرافیایی پایین مرکز، غرب آسیا و شمال آفریقا(CWANA) . مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر. شماره 1630/87، ۲۱ صفحه
 
 
3- اسماعیل زاده مقدم م (1389) گزارش نهایی پروژه بررسی لاین‌های امید بخش گندم نان در آزمایش یکنواخت سراسری (ERWYT87)  در مناطق گرم جنوب کشور (Zone II). شماره 1517/89، ۲۱ صفحه
 
 
4- بی‌نام (۱۳94) برنامه اقتصاد مقاومتی تولید محصولات اساس (طرح خوداتکایی تولید گندم کشور) در سال‌های 1404-1394. معاونت امورزراعت وزارت جهادکشاورزی، 28 صفحه
 
 
5- بی‌نام (۱۳8۱)گزارش طرح جامع مطالعات مصرف مواد غذایی و تغذیه‌ای کشور. انتشارات انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور و مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌‌ریزی و اقتصاد کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی
 
 
6- کشاورز ع، جلال کمالی م ر، حمید نژاد م، صدری ب، حیدری ا، محسنین م (۱۳۸۱) طرح افزایش عملکرد و تولید گندم آبی و دیم کشور (۱۳۹۰-۱۳۸۱)، انتشارات وزارت جهاد کشاورزی،146  صفحه
 
 
7- فیروزیان، ع (1393) گزارش نهایی پروژه تحقیقی- ترویجی مقایسه عملکرد لاین امیدبخش، پرمحصول و مقاوم به زنگ زرد گندم S-87-18 با ارقام شاهد چمران و ویریناک. 12 صفحه