پایا، اولین رقم چغندرقند متحمل به خشکی در ایران

نوع مقاله : آزاد سازی رقم

نویسندگان

1 مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، کرج

2 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی

چکیده

یکی از مؤثرترین روش‌های کاهش خسارت تولید در شرایط تنش خشکی، اصلاح ارقام متحمل به خشکی می‌باشد. در این تحقیق، 150 فامیل نیمه خواهری چغندرقند در شرایط تنش خشکی ارزیابی، 23 فامیل برتر انتخاب و با یک والد مادری تلاقی داده شدند. هیبریدهای حاصل در شرایط تنش خشکی ارزیابی شدند. بر اساس نتایج، دو فامیل به عنوان والد پدری متحمل به خشکی انتخاب و با دو والد مادری منوژرم دیگر تلاقی و چهار هیبرید جدید بدست آمد. رقم پایا یکی از این چهار هیبرید است که طی سال‌های 93-1389 در دو شرایط تنش و بدون تنش در آزمایش‌های مقدماتی و نهایی از نظر صفات کمی و کیفی ارزیابی شد و نسبت به بقیه هیبریدها برتری داشت، بطوریکه در شرایط تنش خشکی، میانگین عملکرد ریشه رقم پایا برابر با 50/50 تن در هکتار بود که نسبت به رقم معمولی گدوک (50/36 تن در هکتار) برتر بود. همچنین میانگین مصرف آب رقم پایا در شرایط آبیاری متداول 15000 و در شرایط تنش خشکی حدود 9500  متر مکعب در هکتار  با دور آبیاری دو برابر بود که بیانگر صرفه‌جویی در مصرف آب به مقدار 40-30 درصد است. نتایج آزمایش‌های ترویجی در کرج، مشهد و شیروان نیز حاکی از برتری این رقم در شرایط تنش خشکی بود بطوریکه نسبت به رقم گدوک به ترتیب 17، 22 و 10 تن در هکتار افزایش عملکرد ریشه نشان داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Paya, The First Sugar Beet Monogerm Variety Tolerant to Drought in Iran

نویسندگان [English]

  • MR. Orazizadeh 1
  • A. Rajabi 1
  • Fatholah Taleghani D. 1
  • M. Ahmadi 2
  • S. Vahedi 1
  • M. Aghaeizadeh 1
  • SY. Sadeghian- Motahar 1
  • MA. Chageni 1
  • V. Yosefabadi 1
  • S. Sadeghzadeh-Hemayati 1
  • M. Abdollahian-Noghabi 1
  • R. Mohammadian 1
  • M. Mirzaee 2
  • H. Ebrahimi-Koulaie 2
  • A. Jalilian 2
  • M. Fathi 1
  • S. Khodadadi 1
  • A. Nouroozi 2
  • M. Rahnamaian 2
چکیده [English]

Developing new drought tolerant sugar beet varieties, is one of the most effective ways to decrease the production damage caused by drought stress. In this research 23 superior   families selected from 150 half-sib families, crossed with a female parent under  drought stress condition. Based on the results four new hybrids were obtained by crossing between, two drought tolerant half-sib families as male parents, with two monogerm female parents. Paya cultivar as one of the hybrids showed the highest  average root yield (50.50 t/ha) compared to check variety Gadouk with 36.50 t/ha in  preliminary  and advanced experiments, during 2010-2014 under drought stress and non-stress conditions. Also, the average seasonal water use of Paya was 15000 and 9500 m3/ha under non-stress and stress conditions respectively, which showed 30-40% saving in water use. The new cultivar indicated superiority root yield 17, 22 and 10 t/ha more than check cultivar Gadouk, under drought stress conditions, in  onfarm trials in Karaj, Mashad and Shirvan regions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drought Stress
  • Paya
  • Pollinator
  • sugar beet
  • Tolerant variety
  1. 1-   امیدیتبریزیاح،احمدی م،شهسواری ج،کریمی س (1379) بررسی پایداری عملکرد دانه و روغن در چند رقم و لاین گلرنگ زمستانه. مجله  نهال و بذر 16 (2): 145-130

    2-   رجبی ا (1390)تنش‌های محیطی چغندرقند (شوری و خشکی) در ایران. گزارش نهایی مؤسسه اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، 123/90 ، 70 صفحه

    3-   صادقیان مطهر س ی (1383) ارزیابی منابع ژنتیکی چغندرقند در شرایط تنش خشکی. گزارش نهایی مؤسسه اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، 771/83، 62 صفحه

    4-   عبداللهیان نوقابی م، محمدیان ر (1385)بررسی رابطه پارامترهای مورفولوژیک با تحمل به خشکی در چغندرقند. گزارش نهایی مؤسسه اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، 689/85، 70 صفحه

    1. Fernandez GC (1991) Effective selection criteria for assessing plant stress tolerance. In:O.C.G.Kuo. (ed.). Adaptation of Food Crops to Temperature and Water Stress. Prov. Ann. Intn. Symp. Taiwan. 13-18. Asian.Veget. Res. Develop. Center publication. Pp. 257-270
    2. Sadeghian SY, Fazli H, Taleghani DF, Mesbah M (2000) Genetic variation of drought stress in sugarbeet. J. Sugar Beet Res. 37: 55-77