زهک، رقم جدید جو آبی با سازگاری مناسب برای کاشت در مناطق گرم و خشک جنوب کشور

نویسندگان

مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج

چکیده

کشت جو آبی در مناطق گرم جنوب کشور در سطح بیش از50 هزار هکتار با میانگین عملکرد 2000 کیلوگرم در هکتار انجام می‌گیرد. سازگاری وسیع و پایداری عملکرد دانه، از معیارهای اصلی مورد نظر کشاورزان در انتخاب یک رقم می‌باشد. رقم جو زهک حاصل دورگ‌گیری و انتخاب در نسل‌های در حال تفکیک جو در مرکز بین‌المللی تحقیقات ذرت و گندم (CIMMYT) بود که با توجه به سازگاری وسیع و پایداری عملکرد دانه و صفات مطلوب زراعی در آزمایش‌های انجام گرفته در طی سال‌های 76-1375 تا 89-1388 برای کاشت در مناطق گرم جنوب کشور نامگذاری و آزاد‌سازی شد. رقم زهک دارای میانگین عملکرد 4846 کیلوگرم در هکتار بوده که حدود 524 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد نیمروز برتری دارد. این رقم دارای تیپ رشد بهاره با سنبله شش ردیفه بوده و ارتفاع بوته آن متوسط (90-85 سانتی‌متر) است. میانگین طول دوره رشد آن 138 روز ولی طول دوره پر شدن دانه آن به علت تاریخ زودترظهور سنبله در این رقم، طولانی‌تر از دیگر ارقام جو منطقه گرم و خشک جنوب کشور نظیر نیمروز و جنوب می‌باشد. از خصوصیات بارز دیگر این رقم می‌توان به عدم وجود گلچه‌های عقیم در سنبلچه‌های پایینی سنبله این رقم اشاره کرد. همچنین رقم زهک مقاوم به خوابیدگی و شکنندگی محور سنبله می‌باشد و واکنش آن در بیشتر مناطق گرم جنوب کشور نسبت به بیماری سفیدک پودری و لکه قهوه‌ای جو نیمه مقاوم است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Zahak, a New Irrigated Barley Cultivar with Wide Adaptability in the Warm and Dry Agro-Climate Zone in the South of Iran

نویسندگان [English]

  • Habib Olaah Ghazvini
  • Shir Ali Kohkan
  • Iraj Lakzadeh
  • Hosein Ali Fallahi
  • Jabar Alt Jafarbay
  • Marefat Ghasemi
  • Ali Akbar Amini
  • Seyed Mahmoud Tabib Ghaffari
  • Behzad Sorkhi Lalelu
Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran.
چکیده [English]

Irrigated barley is grown on about 50,000 hectares in the warm agro-climate zone in the south of Iran. The average grain yield of barley in these areas is 2,000 Kg/ha. Wide adaptability and high grain yield stability are important assets for barley varieties to be grown by farmers. Zahak barley cultivar was initially selected from international barley germplasm received from CYMMIT and based on its high grain yield and yield stability as well as its desirable agronomic characteristics in the experiments, which were conducted from 1996 to 2010, was released for growing in the warm agro-climate zone in the south of Iran. The average grain yield of Zahak is 4846 kg/ha that is 524 kg/ha higher than grain yield recorded for Nimrooz variety, a widely-grown barley variety in the warm regions of Iran. Zahak is six-rowed spring barley with a medium plant height (85-90 cm). The average of days from sowing to maturity for Zahak is 138 days but it has a longer grain filling period comparing to the older barley cultivars in southern parts of Iran such as Jonoob and Nimrooz. Possessing fertile florets at the lower spikelets of the mature spike is other important characteristic of Zahak. In addition, it exhibits lodging resistance, non-shattering rachis as well as semi-resistant infection responses to powdery mildew and spot blotch diseases in the most of warm agro-climate zone in the south of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • adaptability
  • Barley
  • Southern regions
  • Warm and dry conditions