تک- آب، رقم جدید گندم نان برای کاشت در شرایط آبیاری تکمیلی در مناطق دیم سرد کشور

نویسندگان

مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم، مراغه

چکیده

کمبود آب یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده تولید گندم است. به منظور گزینش و معرفی رقم مناسب برای افزایش بهره‌وری از آب، این رقم جدید در سال زراعی 1376-1375 در قالب خزانه بین‌المللی گندم‌های زمستانه و بینابین ترکیه- سیمیت- ایکاردا (Wheat Observation Nursery- Semi Arid= WON-SA) به مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم ارسال و در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه مورد مطالعه قرار گرفت و به دلیل دارا بودن ویژگی‌های مناسب زراعی انتخاب شد. نتایج حاصل از اجرای پروژه‌های آبیاری تکمیلی در ایستگاه‌های تحقیقاتی مراغه و اردبیل نشان داد که طی 10 سال گذشته میانگین عملکرد دانه تک-آب (Manning/Sdv1//Dogu88 0YC-0YC-0YC-12YC-0YC)، آذر2 و الوند با یک بار آبیاری در زمان کشت به ترتیب 3636، 2785 و 2556 کیلوگرم در هکتار و با دو بار آبیاری (زمان کشت + مرحله آبستنی) میانگین عملکرد دانه رقم تک- آب و آذر2 به ترتیب 4737 و 4346 کیلوگرم در هکتار بود. بررسی پایداری عملکرد دانه بر اساس برخی شاخص‌ها نشان‌دهنده پایداری عملکرد این رقم است. رقم جدید نسبت به بیماری زنگ زرد، قهوه‌ای و سیاهک‌ها واکنش نیمه حساس- نیمه مقاوم داشت. در سال زراعی 1390-1389 رقم تک- آب در استان‌های کردستان و آذربایجان‌غربی به ترتیب در سطح سه و هشت هکتار (با سه بار آبیاری) کشت گردید و میانگین عملکرد دانه آن به ترتیب 5133 و 6470 کیلوگرم در هکتار بود. رقم جدید دارای تیپ رشد زمستانه، دانه قرمزسخت، مقاوم به سرما، مقاوم به ورس و نیمه‌حساس به ریزش دانه، با میانگین ارتفاع بوته 80 سانتی‌متر، میانگین وزن هزار دانه 36 گرم و متحمل به تنش خشکی بود. رقم تک- آب از کیفیت نانوایی بسیار خوبی برخوردار است. در مجموع به دلیل دارا بودن پتانسیل عملکرد بالا، کیفیت دانه خیلی خوب، مقاومت به سرما، نیمه مقاوم به زنگ زرد و سایر ویژگی‌های مناسب زراعی دیگر، برای کاشت در شرایط آبیاری تکمیلی در مناطق سرد انتخاب و به نام تک- آب نامگذاری و آزادسازی شد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Tak-Ab, a New Winter Bread Wheat Cultivar for Supplementary Irrigation Conditions in Cold Dryland Areas of Iran

نویسندگان [English]

  • Mozafar Roostaei
  • Davood Sadegzade-Ahari
  • Maghsoud Hasanpoor-Hosni
  • Esmail Zadhasan
  • Reza Rezaei
  • Rasool Eslami
  • Gholam Reza Abediasl
  • Kazem Soleimani
  • Ebrahim Roohi
  • Hoshang Pashapour
  • Amir Gholi Sanjari
  • Ali Hesami
  • Korosh Nader Mahmoodi
  • Reza Haghparast
  • Mostafa Aghaee
  • Malek Masoud Ahmadi
  • Amir Daryaei
  • Farzad Afshari
  • Mohammad Torabi
  • Mohammad Ali Dehghan
  • vafa Mardokhi
Dryland Agricultural Research Institute, Maragheh, Iran.
چکیده [English]

Tak-Ab is a new winter bread wheat cultivar developed from evaluation of ICARDA-Turkey-CIMMYT international bread wheat germplasm to supplementary irrigation areas. Study of new cultivars under supplementary irrigation in Maragheh and Ardebil Research Stations (2005-2012) showed that, Tak-Ab had high grain potential under supplementary irrigation conditions. Based on results means of grain yield for Tak-Ab, Azar2 and Alvand with one time irrigation at sowing date were 3636, 2785 and 2556 kg ha-1 respectively. Average of grain yield of Tak-Ab and Azar2 with two times irrigation (Sowing + Bolting) was 4737 and 4346 kg ha-1 respectively. Results revealed that this line is more tolerant to cold, moderate resistant to rusts and resistant to logging, thus it is suitable for supplementary irrigation in cold dry lands of Iran, and it has higher 1000 kernel weight and good bread quality as well. It is a winter habit and early maturity, 80 cm plant height, 36gr. 1000 kernel weight, grain color red and with 12% protein content. Based on these results, the new line (Manning/Sdv1//Dogu88 OYC-OYC-OYC-12YC-OYC) was released in 2013 under the name of Tak-Ab

کلیدواژه‌ها [English]

  • COLD DRYLAND
  • new cultivar
  • Supplementary Irrigation
  • Tak-Ab and Wheat

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 خرداد 1392
  • تاریخ بازنگری: 30 دی 1393
  • تاریخ پذیرش: 30 دی 1392

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار