سناباد، رقم چاودم مناسب کاشت در مناطق معتدل و معتدل سرد کشور

نویسندگان

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

چکیده

با اجرای طرح‌های تحقیقاتی به‌نژادی به مدت 7 سال در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی و جنوبی و مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، اولین رقم چاودم (تریتیکاله) به نام سناباد معرفی و نامگذاری شد. رقم سناباد قبل از نامگذاری با کد لاین ET-82-15 در سال زراعی80-1379، 81-1380 و
82-1381 به ترتیب در آزمایشات بین‌المللی مقایسه عملکرد، مقدماتی یکنواخت و پیشرفته یکنواخت مقایسه عملکرد دانه لاین‌ها و ارقام چاودم در ایستگاه‌های تحقیقاتی مشهد، کرج، بیرجند، مغان و زابل مورد ارزیابی قرار گرفت و به دلیل برتری عملکرد نسبت به شاهد (جوانیلو 92) برای بررسی نهایی گزینش شد. در نهایت در دو سال زراعی 83-1382 و 84-1383 آخرین مرحله ارزیابی لاین مذکور در کنار دیگر لاین‌های امید‌بخش چاودم در قالب آزمایش یکنواخت سازگاری و مقایسه عملکرد دانه لاین‌ها و ارقام چاودم در دو ایستگاه تحقیقاتی مشهد و بیرجند انجام شد. رقم سناباد با میانگین عملکرد 7233 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را طی دو سال اجرای آزمایش و در هر دو مکان به خود اختصاص داد و نسبت به شاهد جوانیلو 92 معادل 6/16 درصد و نسبت به گندم مرودشت 7/27 درصد برتری داشت. این لاین با خصوصیاتی چون پتانسیل عملکرد بالا، متوسط‌رس، مقاوم به خوابیدگی و مقاوم به بیماری‌های رایج گندم به نام سناباد معرفی و نامگذاری شد و برای کاشت در مناطق معتدل و معتدل سرد خراسان و مناطق مشابه آن در سطح کشور پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sanabad, A New Triticale Cultivar Suitable for Temperate and Cold-Temperate Regions of Iran

نویسندگان [English]

  • Masoud Ghodsi
  • Mojtaba Vahabzadeh
  • Mohmood Nazeri
  • Manochehr Khodarahmi
  • Marefat Ghasemi
  • Shir Ali Koohkan
  • Hamid Tajalli
Agricultural and Natural Resources Research Center of Khorasan-e-Razavi
چکیده [English]

The first triticale cultivar named Sanabad was introduced and nomenclature after 7 years coming out of breeding research activity in Agricultural and Natural Resources Center of Khorasan-e Razavi , Jonoobi, and Seed and Plant Improvement Institute. Sanabad before nomenclature with ET-82-15 code, evaluated in international, preliminary and advanced regional yield trial of triticale lines and cultivars during 2000-01, 2001-02 and 2002-03 growing seasons, respectively, and based on grain yield superiority in comparison with the check (Juanillo 92) were selected for final investigation. The final evaluations of this line in comarison with the other promising triticale lines were done in elite regional triticale yield trial in Mashad and Birjand research stations. Sanabad with 7233 kg ha-1 mean grain yield, had the highest grain yield in the two locations and two experimented years and had 16.6 and 27.7% superiority in comparison with the Juanillo 92 and bread wheat Marvdashat (as checks), respectively. This triticale line with high yielding, moderate early maturity, resistance to lodging and resistance to wheat disease was released as Sanabad and suitable for planting in temperate and cold-temperate of Khorasan province and similar regions in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dual purpose
  • Grain yield
  • Marginal lands and Triticale