باستان اولین رقم ارزن دم روباهی برای تولید علوفه اضطراری

نویسندگان

مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر، کرج

چکیده

به منظورتولید رقم جدید ارزن دم‌روباهی، برنامه تحقیقاتی طی سال‌های 1382-1376 در مزرعه 400 هکتاری مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج و ایستگاه‌های تحقیقاتی عراق محله گرگان و صفی‌آباد دزفول انجام شد. متعاقب انتخاب‌های مقدماتی در ژرم‌پلاسم بومی ارزن ریز، در سال‌های1380 الی 1382، پتانسیل تولید 10 ژنوتیپ انتخاب شده ارزن دم‌روباهی درسه منطقه فوق، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی برای مدت سه سال بررسی شد. صفات مختلفی چون پر برگی، پنجه‌دهی، اندازه برگ، قطر ساقه، وزن هزاردانه، ارتفاع گیاه، طول دوره رویش، فرم بوته، عکس‌العمل به عوامل بیماری‌های قارچی (در شرایط آلودگی طبیعی)، عکس‌العمل به ورس، خسارت پرندگان، شدت ریزش بذر و سایر اجزایی که به عملکرد دانه و علوفه مربوط بود مدنظر قرار گرفت. در سه منطقه اجرای تحقیق و در مجموع 10 ژنوتیپ مورد مطالعه، ژنوتیپ‌های شماره 1، 3، 6، 9 و 10 برترین بودند، ولی ژنوتیپ شماره 9 (KFM9) با توجه به مطلوبیت و برتری در مجموعه‌ای از صفات مورد بررسی در مقایسه با سایر ژنوتیپ‌ها به عنوان ژنوتیپ برتر مشخص شد. این ژنوتیپ ضمن داشتن عملکرد مطلوب، از صفاتی چون زودرسی، تحمل به ریزش طبیعی و حمله پرندگان و به ویژه تحمل مطلوبی به ورس برخوردار بود. این ژنوتیپ با متوسط عملکرد دانه 51/2 تن در هکتار و عملکرد علوفه خشک 3/3 تن در هکتار (قصیل20 تن در هکتار) به عنوان یک ژنوتیپ دو منظوره انتخاب شد و در ادامه و در فرآیند معرفی رقم، تحت نام باستان انتخاب و نامگذاری شد. قبل از معرفی رقم طی اجرای پروژه‌های تحقیقی- ترویجی در مناطق ارزن‌کاری یزد و زابل، رقم باستان با تولید کمی (بیوماس خشک، کاه، دانه و علوفه قصیل) بالا، از برتری قابل توجهی نسبت به ارقام بومی این مناطق برخوردار بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Bastan the First Cultivar of Foxtail Millet for Emergency Feed Production

نویسندگان [English]

  • Ardalan Mehrani
  • Seyed Afshin Mosavat
  • Ahmad Ali Shoushi
  • Seyed Ali Tabatabaei
  • Ahmad Ghasemi
  • Mohammad Reza Abbasi
  • Mohammad Zamanian
Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran.
چکیده [English]

In order to select and release of Bastan a new cultivar of foxtail millet, after preliminary selections in small millet germplasm a research was carried during 1997-2003 in Karaj, Golestan and Dezful. During these years production potential of 10 foxtail millet genotypes was determined in a randomized complete block design for 3 years. The different characteristics include, leaf size, stem diameter, plant height,1000 seed weight, growth period, plant type, response to fungal diseases (in terms of natural inoculation), respond to lodging, Birds damage, seed falling and finally seed and forage yield was recorded. Result showed, genotypes No. 1, 3, 6, 9 and 10 are the best, but the genotype No. 9 (KFM9) the superiority to other genotypes. These genotypes, while has been the desirable traits such as earliness, tolerance to the natural losing, tolerance to birds’ damage and no lodging. It’s mentioned also having yield 2.5t h-1, dry forage yield 3.3 h-1 and fresh forage yield 20 t h-1, as a dual purpose genotype was released, and introduced and named as Bastan. Before the releasing of the Bastan it was evaluated and compared to local varieties at two locations (Yazd and Zabol). Bastan showed higher yield (dry matter, fresh and dry forage and grain yield) than local varieties.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bastan
  • Early maturity
  • forage yield
  • Foxtail millet
  • Grain yield and Lodging tolerance