نوشین، رقم جدید نارنگی برای مناطق مرکبات‌خیز شمال ایران

نویسندگان

مؤسسه تحقیقات مرکبات کشور، رامسر

چکیده

نارنگی کلمانتین یکی از ارقام انتخابی مناطق شمالی کشور است که از برخی صفات دارای بازارپسندی مناسبی بوده ولی اندازه کوچک میوه، از معایب آن است. به منظور بهبود و اصلاح نارنگی کلمانتین جهت دستیابی به دورگ جدید با میوه برتر و درشت‌تر، پروژه‌ای در چهار فاز از سال 1368 لغایت 1388 با دورگ‌‌‌‌گیری‌ بین نارنگی کلمانتین به عنوان والد مادر و پرتقال‌های هاملین، مارس و سالوستیانا به عنوان والدین پدری به مرحله اجرا درآمد. دومین مرحله این تحقیق به گزینش ژنوتیپ‌های برتر بر اساس خصوصیات زودرسی یا دیررسی، درجه کم‌بذری، درشتی میوه، ضخامت پوست میوه و سهولت پوست‌گیری، درصد عصاره و همچنین عطر و طعم میوه انجام گردید. بر اساس این ارزیابی‌ها از کل 396 ژنوتیپ موجود، تعداد 68 نمونه دورگ انتخاب شد. مراحل نهایی این پروژه مربوط به عملیاتی است که به منظور بررسی وضعیت تطابق محیطی، روی نمونه‌های گزینش شده پیوندی روی پایه نارنج انجام شد. نتایج نشان داد که ژنوتیپ شماره 76109 که دورگی از کلمانتین و سالوستیانا می‌باشد، تاجی افراشته و کشیده داشت. میوه‌ها زودرس، بذردار، تقریباً پخت و با وزن متوسط 110 گرم در حد متوسط و بازارپسندی قرار داشت. پوست میوه تقریباً نازک و به آسانی قابل جدا شدن از گوشت بود. پوست و گوشت میوه‌ها در زمان رسیدن نارنجی روشن شده و عطر و طعم میوه عالی است. این ژنوتیپ از نظر عملکرد، وزن تک‌میوه و بریکس به ترتیب 10، 25 و 24 درصد برتر از والد مادری خود (نارنگی کلمانتین) بوده و حدود 15 روز نیز زودرس‌تر از آن می‌باشد که علاوه بر اهمیت اقتصادی برای باغدار، تا حدود قابل توجهی به خسارت‌های سرمازدگی متحمل است. بر این اساس انتظار می‌رود که ژنوتیپ گزینش شده بتواند به عنوان یک رقم تجاری از موفقیت خوبی در بازار تجارت برخوردار شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

“Noushin”, New Mandarin Cultivar for North Regions of Iran

نویسندگان [English]

  • Enayat Hayatbaksh
  • Behrooz Golein
  • Yaghob Mohammad Alian
  • Shahin Gahangirzadeh
  • Hamid Rastegar
  • Masoud Fayazi
  • Javad Yazdanparast
Iran Citrus Research Institute, Ramsar, Iran.
چکیده [English]

Clementine mandarin (Citrus clementina) is one of the suitable/marketable citrus species in north of Iran however, as a disadvantage has small fruits. In order to produce new citrus cultivar with large and good quality fruit, a project with four phases was conducted from 1989 until 2009. The first phase was started with controlled cross pollination between Clementine mandarin as maternal, and Marrs, Hamlin and Salustiana oranges (C. sinensis (L.) Osbeck) as paternal parents. The second phase of this project consisted of selection of superior genotypes based on their suitable characteristics e.g. earliness, low-seed content, fruit size, peeling quality, extract percentage and fruit tastearoma. Primary quantitative and qualitative evaluations of fruits based on optimum levels of aforesaid traits resulted in final selection of 68 hybrids among the 396 crosses made in the third phase. To choose the best performing hybrids, evaluation and adaptability of selected genotypes in comparison with Clementine mandarin (control), were tested under environmental conditions of northern Iran with the common rootstock, sour orange (C. aurantium L.). On the basis of good quantitative and qualitative traits, finally the genotype 76109 (a Clementine × Salustiana orange cross) was selected as new mandarin hybrid and named “Noushin” in Iran in March 2010. Noushin is moderately vigorous with an upright canopy and thorn less. Its fruits are medium-sized, almost oblate and seedy. Rind is thin, somewhat leathery, its fruit has nearly bumpy surface with prominent oil glands with an easily separable peels, light orange in color at the maturity stage and excellent taste. Noushin has early ripening/good quality fruits. As compared to its maternal parent, clementine mandarin, Noushin showed superiority of higher yield (10%), fruit weight (25%), TSS/TA (24%) and earlier time of fruit ripening (15 days). Considering these suitable traits and also based on its economical value and cold tolerance in orchard holders' view is expected to successfully commercialized as a new cultivar in the market.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Citrus
  • cultivar
  • fruit quality
  • hybridization
  • and Yield