سیروان، رقم جدید گندم نان متحمل به خشکی آخر فصل و با کیفیت نانوایی خوب برای کشت در مزارع آبی مناطق معتدل ایران

نویسندگان

موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج

چکیده

رقم سیروان به صورت یک لاین گندم نان در سال 83-1382 در قالب آزمایش بین‌المللی 24th-ESWYT از مرکز بین‌المللی تحقیقات ذرت و گندم (CIMMYT) دریافت و طی بررسی اولیه در کرج، عملکرد دانه‌ی برابر 116/8 تن در هکتار در مقایسه با 671/7 تن در هکتار رقم شاهد پیشتاز، و در زرقان فارس 083/7 تن در هکتار در مقایسه با 833/6 تن در هکتار رقم شاهد مرودشت را نشان داد. در سال بعد در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی اقلیم معتدل در اسلام‌آباد غرب در شرایط نرمال با عملکرد 868/8 تن در هکتار و در شرایط قطع آبیاری از مرحله شروع سنبله‌دهی به بعد با عملکرد 435/6 تن در هکتار انتخاب گردید. در سال زراعی 85-1384 در آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته اقلیم معتدل در شرایط تنش کم آبی آخر فصل، عملکرد آن 368/6 تن در هکتار و نسبت به میانگین 20 ژنوتیپ آزمایش چهار درصد برتری عملکرد نشان داد. در آزمایش سازگاری طی سال‌های 87-1385 میانگین عملکرد رقم سیروان 970/5 تن در هکتار قابل مقایسه با 024/6 تن در هکتار لاین زودرس WS-82-9 بود و نسبت به میانگین کل ژنوتیپ‌ها دو درصد برتری نشان داد. در آزمایش‌های تحقیقی – تطبیقی این رقم مقادیر 165/4، 883/4 و 337/5 تن در هکتار در مقابل 194/4، 950/3 و 930/4 تن در هکتار ارقام شاهد پیشتاز، WS-82-9 و WS-82-9 به ترتیب در نظرآباد کرج، نیشابور و کرمانشاه عملکرد دانه تولید نمود. در آزمایش تحقیقی- ترویجی در استان سمنان با عملکرد 212/6 تن در هکتار در مقایسه با 787/5 تن در هکتار برای رقم پیشتاز برتری نشان داد. مطابق آخرین بررسی‌ها واکنش این رقم نسبت به بیماری زنگ زرد تحت آلودگی مصنوعی در سال زراعی 90-1389 حداکثر M 20 بود. این رقم نسبت به زنگ قهوه‌ای نیمه مقاوم و در خصوص زنگ سیاه نژاد Ug99در کنیا در سال 1390 واکنش آن M 40 (نیمه مقاوم) تحت شرایط گسترش مطلوب بیماری در کنیا گزارش شد. لاین مذکور دارای کیفیت نانوایی خیلی خوب و زودرس است و در سال 1390 به نام سیروان نامگذاری گردید

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sirvan, New Bread Wheat Cultivar, Tolerant to Terminal Drought with Good Bread Making Quality Adapted to Irrigate Conditions of Temperate Regions of Iran

نویسندگان [English]

  • Godarz Najafian
  • Manochehr Khodarahmi
  • Ashkboos Amini
  • Farzad Afshari
  • Ali Malihipour
  • GHolam Hosein Ahmadi
  • Reza Nikooseresht
  • Amir Keivan Kafashi
  • Hosein Amin
  • Abdolkarim Zakari
  • Ahmad Reza Nikzad
  • Ahmad Jafarnezhad
  • Davood Afuni
  • Javad Hassanpour
  • Ali Reza Mohammadi
  • Seyad Mohmoud Atahossaini
  • Ali Nazeri
  • Aman allah Mirzaie
  • Ali Asgar Shourabi
  • Ahmad Shad Mehri
  • Ali Reza Badri
  • Ali Momen
  • Norouz Sadeghi
Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran.
چکیده [English]

A breeding hexaploid wheat line named later WS-85-10 was introduced to Iran within the CIMMYT 24th-ESWYT international nursery with "PRL/2*Pastor" pedigree in 2003. This line showed grain yield of 8.116 t/ha compared to check cultivar Pishtaz with 7.671 t/ha in Karaj during 2003-2004 crop season. It also showed grain yields of 7.083 and 8.066 t/ha in Zarghan and Islam Abad Gharb research stations compared to 6.833 and 9.098 t/ha of Marvdasht check cultivar respectively in the same crop season. Due to good grain yield of 8.868 t/ha in normal irrigation treatment and 6.435 t/ha under terminal water, this genotype stressed treatment of preliminary regional wheat yield trial (WS-PRWYT) selected in Islam Abad Gharb during 2004-2005. This line was tested in water emphasized advanced and replicated trials over five stations (Karaj, Kermanshah, Neishabour, Isfahan and Varamin) at 2005-2006 and with recorded grain yield of 6.368 t/ha compared to 6.543 t/ha of WS-82-9 as check, forwarded to water stressed adaptation trials. The adaptation and stability of this line was evaluated in two years. The researcher tested experiment over the same five stations along with grain yield of 5.970 t/ha against 6.024 of WS-82-9 and 4.870 t/ha of Pishtaz check varieties during 2006-2008 and then due to its good resistance to stripe rust and stem rust (Ug99 race), it considered for on-farm trials which was followed in 2008-2009 over three locations of temperate zone showing grain yields of 4.165, 4.883 and 5.337 t/ha against 4.194, 3.950 and 4.930 t/ha of Pishtaz, WS-82-9 and WS-829 cultivars as checks respectively in Karaj, Neishabour and Kermanshah. This variety showed grain yield of 6.212 t/ha against 5.787 t/ha of Pishtaz check cultivar in demonstration trial in Semnan province. Finally, With respect to good grain yield potential, resistance to stripe and stem (Ug99 race) rusts, good grain quality and good agronomic performance, this line was proposed to be officially released which approved under the name of "Sirvan" and it is recommended to be planted in water stressed farms of temperate zone.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultivar release
  • irrigated wheat
  • Moisture stress tolerance and Sirvan