2024-03-29T09:35:32Z
https://rafhc.areeo.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=11193
یافتههای تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی
2322-4096
2322-4096
1394
4
2
هلیل، رقم جدید کنجد، متحمل به بیماری بوته میری و تنش خشکی برای مناطق گرم و خشک جنوب کشور
احمد
آیین
سعدالله
منصوری
موسی
نجفینیا
مهدی
آزادوار
همایون
سیاحپور
یکی از مشکلات مهم زراعت کنجد، کشت تودههای بومی و کمبود ارقام اصلاح شده میباشد. تحمل به بیماری بوتهمیری و ریزش دانه، سازگاری با اقلیم گرم و خشک و عملکرد بالا از مهمترین اهداف اصلاحی کنجد میباشد. بر همین اساس برنامه بهنژادی برای انتخاب و آزادسازی رقم هلیل، با انتخاب تک بوته از تودههای بومی کنجد جنوب استان کرمان آغاز شد. در سال 1378 تک بوتههای انتخابی بر اساس اهداف اصلاحی، مورد ارزیابی قرار گرفتند و از بین آنها 54 تک بوته (لاین) انتخاب شد. سپس لاینهای انتخابی در سالهای 1379 و 1380، مورد ارزیابی و خالصسازی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تعداد 21 لاین با ارقام شاهد (داراب 14 و توده محلی) دارای اختلاف معنیدار بودند که این لاینها برای آزمایش مقایسه عملکرد نهایی انتخاب شدند. آزمایش مقایسه عملکرد نهایی طی سالهای 1381 و 1382 انجام و نتایج آن حاکی از برتری لاینهای JL13، JL16، JL2 و JL1 به ترتیب با میانگین عملکرد 1771، 1729، 1534 و 1466 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد بود. در ادامه کار، طی دو سال بررسی عملکرد دانه ژنوتیپهای مختلف کنجد در شرایط بدون تنش و با تنش خشکی در مناطق جیرفت، دزفول و کرج، لاین JL13 در شرایط بدون تنش برتری معنیداری نسبت به ژنوتیپهای مورد بررسی از جمله رقم داراب 14 نشان داد. در ارزیابی مقاومت نسبی ژنوتیپهای کنجد به بیماری پژمردگی فوزاریومی در شرایط میکروپلات با آلودگی مصنوعی و مزرعهای با آلودگی طبیعی، لاینJL13 جزو ژنوتیپهای متحمل شناخته شد. در نهایت لاین JL13 بهعنوان لاین برتر، برای آزمایش تحقیقی ترویجی انتخاب شد. لاین JL13 در آزمایش تحقیقی ترویجی (شرایط زارعین) با عملکرد 1520 کیلوگرم در هکتار نسبت به توده محلی، 24 درصد افزایش عملکرد نشان داد. این لاین در سال 1393 با نام هلیل معرفی گردید. رقم هلیل برای مناطق گرم و خشک جنوب کشور ایران توصیه میشود.
ایران
کنجد
عملکرد دانه
معرفی رقم و هلیل
2016
02
20
79
88
https://rafhc.areeo.ac.ir/article_109491_8dc94fc17e568f702890db6600ab5e58.pdf
یافتههای تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی
2322-4096
2322-4096
1394
4
2
شبرنگ، رقم جدید گندم دوروم مناسب برای کشت در اقلیم گرم و خشک جنوب ایران
توحید
نجفی میرک
عباس
شاهباز پورشهبازی
علیرضا
محمدی
فرزاد
افشاری
محمد
بهاری
حسین
اکبریمقدم
حسن
رستمی
غلامعباس
لطفعلیآینه
علی اکبر
مویدی
منوچهر
دستفال
حسین
فرزادی
غلامحسین
احمدی
گندم دوروم رقم شبرنگ ) لاین DW-81-18(با میانگین عملکرد 6640 کیلوگرم در هکتار، به عنوان رقم مناسب برای کشت در اراضی واقع در مناطق گرم کشور از جمله استانهای خوزستان، سیستان و بلوچستان، ایلام، بوشهر، هرمزگان، مناطق گرم استانهای کرمان، فارس، لرستان، کرمانشاه توصیه میشود. این لاین در سال زراعی 79-1378در سه ایستگاه تحقیقاتی گرم کشور مورد ارزیابی قرار گرفت و با میانگین عملکرد 4572 کیلوگرم در هکتار به عنوان یکی از لاینهای برتر انتخاب گردید. در سال زراعی 80-1379 نیز با عملکرد 4678 کیلوگرم در هکتار به همراه تعداد 36 لاین دیگر انتخاب و به آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته سراسری اقلیم گرم وارد گردید. در سال زراعی 81-1380، این لاین با میانگین عملکرد 6885کیلوگرم در هکتار به آزمایش سازگاری و مقایسه عملکرد لاینهای امیدبخش گندم دوروم در اقلیم گرم و خشک جنوب (ERDYT-W)راه یافت. در آزمایشات سازگاری که برای دو سال زراعی 82-1381 و 83-1382 و در پنج ایستگاه تحقیقاتی مناطق گرم و خشک جنوب کشور اجرا گردید، با میانگین عملکرد 6394 کیلوگرم در هکتار حدود چهار درصد برتر از شاهد کرخه (با عملکرد 6139کیلوگرم در هکتار) بود. لاین جدید علاوه بر عملکرد بهتر دارای پایداری عملکرد دانه مطلوبی نیز بود. این لاین از نظر کیفیت سمولینا و درصد پروتئین نیز در گروه خوب قرار داشت. بررسیهای تحقیقی- ترویجی و تحقیقی- تطبیقی در مزارع زارعین مناطق مختلف استانهای لرستان، سیستان و بلوچستان و کرمانشاه نیز برتری تقریباً 20 درصدی این لاین (با میانگین عملکرد 6541 کیلوگرم در هکتار) را در مناطق گرم و خشک جنوب نسبت به شاهد کرخه (با میانگین عملکرد 5486 کیلوگرم در هکتار) نشان داد. در کل با توجه به نتایج مطالعات انجام شده که نشان دهنده پتانسیل عملکرد بالا، سازگاری و پایداری عملکرد بالا، تحمل نسبتاً خوب آن به گرمای آخر فصل، کیفیت بالای سمولینا و مقاومت به بیماریهای زنگ زرد و زنگ قهوهای میباشد، نامگذاری آن برای کشت در مناطق گرم کشور پیشنهاد و نهایتاً با نام رقم جدید شبرنگ معرفی گردید.
رقم
گندم دوروم و مناطق گرم ایران
2016
02
20
89
100
https://rafhc.areeo.ac.ir/article_109494_16a32966970df6780a9c7ac4a6230b15.pdf
یافتههای تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی
2322-4096
2322-4096
1394
4
2
رقم خاوران و کلون 8-397009 مناسب برای کشت پاییزه سیبزمینی در استان خوزستان
عبدالستار
دارابی
فریده
خضرزاده
به منظور مقایسه عملکرد و خصوصیات زراعی ژنوتیپهای جدید سیبزمینی در کشت پاییزه در استان خوزستان این تحقیق با هفت ژنوتیپ شامل چهار کلون و سه رقم (ساوالان، خاوران و سانته) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزارع شهرستانهای بهبهان و رامهرمز به مدت یک سال (1393) اجرا گردید. تاریخ کاشت در اواسط مهر ماه بود. یک هفته قبل از برداشت اندامهای هوایی قطع و غدهها در اوایل اسفند ماه برداشت شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر منطقه بر تعداد ساقه دربوته، متوسط وزن غده و عملکرد کل غده معنیدار نشد. اثر ژنوتیپ بر زمان سبز شدن 50 درصد و 90 درصد معنیدار نبود. عملکرد قابل فروش غده در منطقه بهبهان (89/26 تن در هکتار) نسبت به منطقه رامهرمز (53/22 تن در هکتار) در سطح معنیدار پنج درصد بیشتر بود. حداکثر تعداد ساقه در بوته (83/3 عدد) و تعداد غده در بوته (9 عدد) در کلون 8-397009 مشاهده شد. بیشترین عملکرد کل غده (32 تن در هکتار)، عملکرد قابل فروش غده (17/30 تن در هکتار) و متوسط وزن غده (94/86 گرم) مربوط به رقم خاوران بود. کلون 15-396151 حداکثر درصد ماده خشک غده (59/22 درصد) را داشت. با توجه به نتایج این بررسی برای کشت پاییزه سیبزمینی در استان خوزستان کاشت رقم خاوران و کلون 8-397009 توصیه شد.
بهبهان
پاییز
رامهرمز
سیبزمینی و عملکرد
2016
02
20
101
116
https://rafhc.areeo.ac.ir/article_109498_328e8798e57e4c016eaf25d6e52f6a41.pdf
یافتههای تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی
2322-4096
2322-4096
1394
4
2
خاتونی93، رقم جدید خربزه برای کشت در مناطق گرم و معتدل
علیرضا
سبحانی
ابراهیم
باشتنی
رامین
رافضی
علیرضا
حیدرپور
محمدعلی
قریب
خربزه خاتونی یکی از مهمترین ارقام خربزه در استان خراسان رضوی است کهبیشترین سطح زیر کشت خربزه استان را شامل میشود. غیر یکنواختی و تنوع به دلیل دگرگشنی بالا (85 تا 95 درصد) و کشت در سالهای طولانی و پراکندگی صفات در داخل جمعیت خربزه خاتونی و در نتیجه پایین بودن عملکرد محصول از مهمترین مشکلات این جمعیت خربزه میباشد. برای بهبود صفات در این جمعیت از روش اصلاحی گزینش بوته به ردیف استفاده شد. با رسیدن میوهها در سال اول (1378) ده درصد بوتههای مطلوب از هر کرت انتخاب گردیدند. سلامت بوته و میوه، تعداد میوه در بوته مناسب، متوسط وزن میوه مطلوب، شکل و رنگ مناسب میوه و شیرینی میوه از شاخصهای انتخاب بودند. میوههای انتخابی جداگانه بذرگیری و شمارهگذاری شدند. در سال دوم (1379) نیمی از بذر هر کدام از شمارهها در انبار نگهداری و نیمی دیگر در یک ردیف به طول 20 متر کشت شدند تا علاوه بر بررسی صفات، با یکدیگر نیز مورد مقایسه قرار گیرند. پس از انتخاب شمارههای برتر در پایان سال دوم، بذرآنها از انبار خارج و مخلوط گردید تا در سال بعد کشت شود. در سال سوم (1380) بذرها مشابه سال اول کشت شده و انتخاب بر اساس صفات مورد نظر صورت گرفت. در سال چهارم (1381) نیز مشابه سال دوم بذرها در یک ردیف کشت شدند و بذرهای ردیفهای انتخابی در انبار مخلوط شدند. در پایان سال پنجم (1382) جمعیت اصلاح شده با جمعیت اولیه با استفاده از آزمون t مقایسه شد. روش انتخابی باعث بهبود صفات مانند متوسط وزن میوه (66/46 درصد)، تعداد میوه در بوته (45/45 درصد)، درصد قند (33/8 درصد) و عملکرد (60 درصد) شد. جمعیتهای اصلاح شده خربزه خالص شده در یک آزمایش طی سالهای 1386 تا 1390 با یکدیگر و نیز با جمعیت اولیه (مادری) مقایسه شدند. آزمایشات تحقیقی - ترویجی در سال 1391 نشان دادکه جمعیت اصلاح شده با میانگین عملکرد 45/27 تن نسبت به جمعیت محلی با عملکرد 14/20 تن در هکتار برتری بالایی دارد.
انتخاب تودهای
جمعیت محلی و خربزه
2016
02
20
117
126
https://rafhc.areeo.ac.ir/article_109501_6a87a9a0193777cf2a2f56dc88a857ba.pdf
یافتههای تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی
2322-4096
2322-4096
1394
4
2
ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد دو ژنوتیپ امیـدبخش نخـود دیم درکشت پاییزه و انتظاری در مزارع زارعین
داود
صادقزاده اهری
کشت بهاره و استفاده از تودههای بومی را میتوان از جمله موارد مؤثر در کم بودن عملکرد نخود دیم در واحد سطح ذکر نمود. این بررسی به منظور مقایسه عملکرد دانه دو ژنوتیپ نخود دیم (سارال و ILC 482) در کشت پاییزه و انتظاری طی دو سال زراعی (93-1391) در اراضی زارعین منطقه آغجهکهل مراغه اجرا شد. طرح آماری مورد استفاده کرتهای خرد شده (اسپلیت پلات) بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بود. زمان کشت (پاییزه و انتظاری) در کرتهای اصلی و دو ژنوتیپ نخود در کرتهای فرعی قرار داشتند. برخی صفات زراعی (ارتفاع بوته، وزن صد دانه، بیوماس خشک، ارتفاع اولین غلاف از سطح خاک، تعداد غلاف و دانه در بوته و تعداد شاخههای فرعی) مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج تجزیه مرکب (دو ساله) نشان داد که تاریخ کشت فقط بر ارتفاع بوته اثر معنیداری داشت.کشت در مهر ماه (کشت پاییزه) سبب افزایش ارتفاع بوته به میزان 12 درصد نسبت به کشت انتظاری شد. اگرچه تفاوت بین تاریخهای کاشت از نظر آماری معنیدار نبود ولی کشت در مهر ماه سبب افزایش 24 درصدی عملکرد دانه نسبت به کشت انتظاری شد. اثر ساده عامل ژنوتیپ و نیز اثر متقابل ژنوتیپ در تاریخ کاشت بر عملکرد دانه از نظر آماری معنیدار نبود که حاکی از قابلیت نسبتاً یکسان هر دو ژنوتیپ برای کشت پاییزه و انتظاری در منطقه است.
تاریخ کاشت
دیم
ژنوتیپ
عملکرد دانه و نخود
2016
02
20
127
139
https://rafhc.areeo.ac.ir/article_109504_ab1260aea78ff34c101803f5bdd904d3.pdf
یافتههای تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی
2322-4096
2322-4096
1394
4
2
ساخت و انتقال مجدد کربوهیدراتهای محلول در گندم
فواد
مرادی
محسن
اسماعیلزاده مقدم
حسن
زالی
رشد و نمو گیاهان وابسته به انرژی نورانی خورشید است. این انرژی طی فرآیند فتوسنتز در برگبرای تولید کربوهیدراتهاو سایر فتواسمیلاتها مورد استفاده قرار میگیرد. قسمتی از کربوهیدراتهای تولید شده، برای رشد و نمو همان بافتها استفاده شده و مازاد آنها از محلهای تولید به محلهای مصرف و یا ذخیرهسازی دیگر منتقل میشوند. بر این اساس، اندامهای گیاه به اندامهای منبع و مخزن تقسیمبندی میگردند. بررسیهای دقیق بیوشیمیایی و مولکولی میتوانند اطلاعات ارزشمندی در خصوص سازوکار تولید و مصرف فتواسیمیلاتها در اندام های در اختیار به نژادگران قرار دهند تا بکارگیری دانش مربوطه بتوانند میزان عملکرد در گیاه را بهبود ببخشند. مانند بسیاری از فرآیندهای زیستی دیگر قدرت منبع و مخزن نیز تابعی از توان بالقوه ژنتیکی گیاه، سرعت و نوع پاسخ گیاه به محیط و کارایی آنزیمهای دخیل در سازوکارهای بیوشیمایی تولید و انتقال فتواسمیلاتها است. هدفازاینمقاله،بررسی و تحلیلپیشرفتهایاخیردرتعیین نوع و میزان فعالیت اندام منبعومخزن بطور عام و بطور خاص در گیاهگندم میباشد. در این راستا از طریق تجزیه و تحلیلعواملدرونیتنظیمکنندهقدرت منبع ومخزن،تعیین میزانونحوهتولیدانواعکربوهیدراتهایمحلول مختلف در بافتهای گیاه، و بررسی نقشبرخیآنزیمهایکلیدی در روابط منبع و مخزنسعی شده است که راهبردی مناسب برای افزایش عملکرد خصوصاً در شرایط تنشهای محیطی خصوصاً تنش خشکی ارایه شود.
انتقال مجدد
اینورتازها
ساکارز سنتاز
کربوهیداتهای محلول
گندم
منبع و مخزن
2016
02
20
141
162
https://rafhc.areeo.ac.ir/article_109508_d81f45230047c9609541b0864576921c.pdf
یافتههای تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی
2322-4096
2322-4096
1394
4
2
هلیل، رقم جدید کنجد متحمل به بیماری بوته میری و تنش خشکی برای مناطق گرم و خشک جنوب کشور
احمد
آیین
یکی از مشکلات مهم زراعت کنجد، کشت تودههای بومی و کمبود ارقام اصلاح شده میباشد. تحمل به بیماری بوته میری و ریزش دانه، سازگاری با اقلیم گرم و خشک و عملکرد بالا از مهمترین اهداف اصلاحی کنجد میباشد. بر همین اساس برنامه به نژادی برای انتخاب و آزادسازی رقم هلیل، با انتخاب تک بوته از تودههای بومی کنجد جنوب استان کرمان آغاز شد. در سال 1378 تک بوتههای انتخابی بر اساس اهداف اصلاحی، مورد ارزیابی قرار گرفتند و از بین آنها 54 تک بوته (لاین) انتخاب شد. سپس لاینهای انتخابی در سالهای 1379 و 1380، مورد ارزیابی و خالصسازی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تعداد 21 لاین با ارقام شاهد (داراب 14 و توده محلی) دارای اختلاف معنیدار بودند که این لاینها برای آزمایش مقایسه عملکرد نهایی انتخاب شدند. آزمایش مقایسه عملکرد نهایی طی سالهای 1381 و 1382 انجام و نتایج آن حاکی از برتری لاین-های,JL13 ,JL2 JL16 و JL1 به ترتیب با میانگین عملکرد 1771، 1729، 1534 و 1466 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد بود. در ادامه کار، طی دو سال بررسی عملکرد دانه ژنوتیپهای مختلف کنجد در شرایط بدون تنش و با تنش خشکی در مناطق جیرفت، دزفول و کرج، لاین JL13 در شرایط بدون تنش برتری معنیداری نسبت به ژنوتیپهای مورد بررسی از جمله رقم داراب 14 نشان داد. در ارزیابی مقاومت نسبی ژنوتیپهای کنجد به بیماری پژمردگی فوزاریومی در شرایط میکروپلات با آلودگی مصنوعی و مزرعهای با آلودگی طبیعی، لاینJL13 جزو ژنوتیپ-های متحمل شناخته شد. در نهایت لاین JL13 بهعنوان لاین برتر، برای آزمایش تحقیقی ترویجی انتخاب شد. لاین JL13 در آزمایش تحقیقی ترویجی (شرایط زارعین) با عملکرد 1520 کیلوگرم در هکتار نسبت به توده محلی، 24 درصد افزایش عملکرد نشان داد. لاینJL13 در سال 1393 با نام هلیل معرفی گردید. رقم هلیل برای مناطق گرم و خشک جنوب کشور ایران توصیه میشود.
معرفی رقم
عملکرد دانه
کنجد
هلیل
ایران
2016
02
20